Dat heb ik gezegd tegen de kleine groep luisteraars bij de plechtigheid ter gelegenheid van zijn crematie. Ik was niet van plan wat te gaan zeggen, maar ik had al gehoord dat alleen een neef van mij iets zou gaan vertellen over mijn vader. Dat vond ik minder dan mijn vader verdiende. Ik had niets opgeschreven, maar ik had er van tevoren wel over nagedacht wat ik zou gaan zeggen als men mij de kans zou geven.
We waren precies op tijd voor de plechtigheid, mijn man, mijn oudste dochter en ik. Het hele gezelschap was al aanwezig. Na een korte kennismaking met een klein deel van mijn vaders grote familie (en dus ook mijn familie!) gingen we naar de zaal waarin mijn vader was opgebaard in een gesloten kist. De ceremoniemeester (V) gaf mij direct het woord, waarop ik met mijn vaders Italiaanse antishock stok naar de microfoon liep en van wal stak.
Ik heb ongeveer alles gezegd wat ik tevoren tijdens een slapeloze nacht had bedacht. Het viel me op dat tijdens het spreken mijn rechterbil (die van de geopereerde heup) onbedaarlijk trilde. Ik hoopte dat niemand anders dat in de gaten had dan de ceremoniemeester die schuin achter mij stond. Maar ook zag ik de gezichten van mijn toehoorders instemmend knikken en daaruit begreep ik dat mijn woorden bij hen herkenning opriepen.Ik heb sterk benadrukt dat mijn vader een liefdevol en nobel man was. Wat ik vergat te zeggen is dat mijn vaders hele leven in het teken heeft gestaan van het zoeken naar een liefdevol maatje en dit zocht hij dan met name in het gezelschap van een vrouw. En juist hierin is hij diverse keren in zijn leven teleurgesteld en bedrogen. Dat heeft hem misschien in zijn uitspraken wat doen verharden, maar in zijn hart bleef hij zacht en liefdevol.
Dat mijn lieve broer Hans en ik niet hebben mogen opgroeien met mijn vader betreur ik heel erg. Mijn broer en ik waren allebei slimme, nieuwsgierige en creatieve kinderen. Mijn stiefvader heeft tijdens zijn militaire dienst technieken geleerd om de wil van mensen te breken. Zo is het gekomen dat mijn broer en ik bij volwassenheid ondanks het voltooien van een academische studie mensen waren geworden zonder enig zelfvertrouwen. Dat zou met mijn echte vader niet gebeurd  zijn.
Ik heb mijn vader opgezocht vanaf 1993. Al die jaren herkende ik mijzelf in hem en wilde ik dat hij ook mij zag. Maar hij stond zichzelf niet toe zich voor mij te openen. En we misten zo veel jaren die we nog wel hadden kunnen hebben als vader en dochter.
Tot op de dag voorafgaande aan zijn sterven hij en ik elkaar echt in de ogen keken…… Ik hoop dat hij toen de liefde heeft gevoeld die ik voor hem koester en het respect dat ik heb voor de persoon die hij is. ‘Eind goed al goed,’ heb ik gezegd. En: ‘Ik houd van jou’. Ik hoop dat mijn vader mij op dat moment net zo dichtbij heeft gevoeld als ik hem.

Mijn vader was goed in vertellen. Zelfs mijn moeder, die weinig goeds over hem te melden had, heeft dat toegegeven: ‘Hij was een begenadigd causeur in gezelschap’.  Maar mijn vader hield ook van schrijven en had daarbij een even levendige en oprechte stijl als wanneer hij sprak.
Zijn buurvrouw heeft mij wat papieren en oude foto’s van mijn vader meegegeven, door hemzelf zorgvuldig bewaard. De documenten hebben mij verrast. Met name die uit de tijd van mijn vaders krijgsgevangenschap. Er is en map met daarin tekeningen van het krijgsgevangenkamp waar mijn vader verbleef. De tekeningen van zowel de buitenkant als de binnenkant van de gebouwen zijn prachtig. Ik wilde ze scannen, maar ze zijn net een maatje te groot voor mijn scanner.
Ik ga al het door Anja aan mij geschonken materiaal digitaliseren en opslaan op mijn externe schijf. Ik heb een beginnetje gemaakt met het voorblad van de map waarin de tekeningen zaten van mijn vaders krijgsgevangenkamp.

Het doet me zo goed deze documenten in mijn bezit te hebben, om nog maar niet te spreken van de vele foto’s die bewaard zijn uit mijn vaders leven. Natuurlijk doet het pijn dat ik weinig deel heb mogen uitmaken van zijn leven.
Maar postuum herken ik toch bepaalde kleine dingen waarin mijn vader en ik op elkaar lijken. Zo had mijn vader een ‘kalender’ waarop je zelf elke dag de dag van de maand en de maand moest bijstellen. Ook ik had er één. Ik kreeg het ding ooit van mijn jongste zoontje die het als heel klein jongetje voor mij gekocht had op de rommelmarkt. Vanaf de dag dat ik het kalendertje kreeg heb ik dagelijks de datum erop handmatig veranderd. Dat is nu sinds 22 jaar. En mijn vader blijkt dat ook altijd gedaan te hebben met zijn handmatig instelbare kalender. Dag in dag uit…..
Een andere overeenkomst is dat mijn vader graag een soort van dagboek bijhield. Hij had een agenda. Tot mijn verrassing zag ik dat hij daarin niet zozeer dingen opschreef die hij nog moest doen, maar dingen die al gebeurd waren. Als een soort kort verslag van de dag.
Dit is te vergelijken met wat ik doe in mijn weblog, zij het dat ik daarin uitgebreider verslag doe en dat ik het ook schrijf voor anderen en dus niets anders schrijf dan wat ik wil delen met lezers. Ik heb afgeleerd een persoonlijk dagboek bij te houden sinds mijn moeder mijn dagboek las. (schaamte van een puber!).
Ik ben zo blij met mijn vaders geschreven woorden over zijn tijd in het gevangenkamp. Vanwege de historische waarde daarvan wil ik deze woorden ook delen met mijn kleine groep lezers.

Ik heb een origineel document van mijn vaders gevangenneming met een mooie foto van hem erop.

Ik was blij verrast met de schrijfstijl van mijn vader. Zo lang geleden geschreven en toch zo fris van toon en herkenbaar in welke tijd dan ook.
Ik vond ook een getypte versie van een brief die hij met de hand schreef, die vernietigd werd door de kampcommandanten en die hij daarna nog eens herschreef. Een gedeelte aan de zijlijn en het ondereinde van de bladzijden is verloren gegaan op de kopie van de getypte versie die mijn vader al die jaren bewaard heeft. Dat vind ik jammer.

En een beknopt verslag van mijn vader aangaande de situatie in het krijgsgevangenkamp.

Het was niet helemaal zeker dat ik zou gaan afgelopen woensdag. Ik zou mijn vader gaan opzoeken samen met mijn zoon. Maar deze had iets verkeerds gegeten en was een dag helemaal niet lekker. Het spande erom of wij woensdag of de vrijdag daarop zouden gaan. Het werd woensdag gelukkig.
We kwamen rond het middaguur aan en A had al een aantal uren aan mijn vaders zijde op ons zitten wachten. Ik schok toen ik mijn vader zag. Hij was sterk vermagerd en hij had zijn gebit niet meer in omdat het te groot was geworden. Hij lag op zijn rug. Ik streelde zijn hoofd dat helemaal droog was als perkament en ik gaf hem kusjes, nadat ik gezegd had dat ik het was, zijn dochter Monique. Hij liet toe dat ik zijn hand vasthield en kuste. Zijn hand rook heerlijk naar zeep.
Daarna spraken we met A en ik hoorde en zag intussen dat mijn vader regelmatig geluid maakte en onrustig bewoog. Af en toe hief hij zijn beide handen op en dan wilde hij dat wij zijn handen legden op de beugel die boven zijn bed hing. Dan trok hij zich even op om zich daarna weer in de kussens te laten zakken.
Ik had het idee dat hij verstond wat wij bespraken. Hij kon niet praten, deed wel zijn mond open alsof hij wat wilde zeggen. Maar hij kon niet praten, wel ja of nee knikken. Op de vraag of hij pijn had schudde hij van nee.
Om ongeveer 15 uur moest Anja weg, omdat er iets bezorgd zou worden bij haar thuis. Mijn zoon en ik bleven nog een tijd. Mijn zoon ging naast mijn vader staan en zei: ‘Opa’. Ik zag dat mijn vader één oog opende. Hij keek naar mijn zoon. Hij hief zijn rechterhand op. Mijn zoon pakte zijn hand en mijn vader greep de hand van mijn zoon en bleef die vasthouden. Ik brabbelde iets van: ‘Dit is je kleinzoon en hij is timmerman. Hij kan alles maken van hout, net als jij. En hij noemt zijn bedrijf ook Theunissen, naar jou’. Ik zag dat mijn zoon tranen in zijn ogen had en ik zag dat mijn vader heel oplettend keek, ook naar mij. Ik lachte naar mijn vader door mijn tranen heen. Ik zei: ‘Ik houd van je, vader. Jij kan er niets aan doen dat je nooit de kans hebt gehad om een vader voor mij te zijn. Ik houd toch van jou.’ Ik voelde op dat moment contact met mijn vader. Zijn linkeroog bleef me oplettend aankijken. Mijn zoon zei: ‘Ik houd ook van jou’. En ik zei: ‘Eind goed, al goed, vader. Hier nu zijn mensen om je heen die van jou houden.’
Mijn vader bleef de hand van mijn zoon vasthouden en liet niet los. Hij lag heel rustig  en bewoog niet meer onrustig zoals ervoor. Ik zei dat we bijna moesten gaan. Mijn vader wees naar zijn mond, die helemaal droog was. Ik pakte het staafje met het dikke soort van sponsje dat in een glas water naast mijn vaders bed stond op de tafel. Ik maakte mijn vaders mond vochtig met het sponsje en daarna nog eens. Ik probeerde zoveel mogelijk water in mijn vaders mond te brengen, zonder dat hij veel zou hoeven slikken, omdat ik wist dat mijn vader niet meer slikken kon. Ik voelde me heel dicht bij mijn vader toen ik dit voor hem deed. Daarna smeerde ik wat vaseline op mijn vaders droge lippen. Ik zei tegen hem: ‘Vader, ik ga nu naar je huis en ik ga daar wat spullen van jou weghalen, zodat ik altijd aan jou kan blijven denken en trots op jou kan zijn. Vind je dat goed?’ Mijn vader knikte van ja. En ik was blij dat ik nu de toestemming van hemzelf kreeg (die A mij al had gegeven namens hem).
Ik kuste mijn vader weer op zijn voorhoofd en zijn hand en mijn zoon deed dat ook. Ik zei: ‘Vader, we gaan nu echt weg, maar ik kom nog een keer, als jij er dan nog zal zijn.’ Daarna liepen mijn zoon en ik zijn kamer uit. Toen we opzij keken, zagen we dat mijn vader zijn rechterhand omhoog bracht en naar ons zwaaide. Hij lag er verder heel rustig bij. Mijn zoon en ik waren beiden blij verrast met deze groet van mijn vader.
In de nacht van woensdag op donderdag is mijn lieve vader overleden rond 3.30 uur. Het uur waarin engelen waken. Het tijdstip van de dag waarvan mystici van veler geloven weten dat dit het moment is waarop de natuur zich opent en waarop een mens zijn Schepper het meest nabij is.

Mijn vader herkent niet altijd zijn bezoek. En dat is misschien soms maar goed ook.
Gisteren zei hij onverwachts tegen Anja (die hem nog steeds drie keer per dag opzoekt en die hij wel het meest herkent en wiens naam hij herhaaldelijk roept, ook als zij er niet is) dat ‘mannen nu zijn huis aan het leeghalen waren’. Anja wist niet waar hij dit plotselinge idee vandaan haalde. Zij stelde hem direct gerust. ‘Niemand haalt je huis leeg.’
En dat is ook waar. Tot op heden heeft niemand zijn huis leeggehaald. Maar……dat zal wel gaan gebeuren. Het is zeker dat hij niet meer kan terugkeren naar zijn huis en dat weet hij ook. De huur zal moeten worden opgezegd en het huis moet dan leeg zijn.
Maar is het nodig dit tegen mijn vader te zeggen, nu hij toch al uit  zijn doen is, omdat hij uit zijn vertrouwde omgeving is weggerukt? Nee! Wie dat toch doet, kan dit niet zeggen met een goede intentie. Het is onnodig wreed om dit wel te doen.
Dus bij deze een oproep aan mensen die mijn weblog lezen en daaruit verkeerde conclusies trekken: ‘Houd op met mijn vader op te zoeken in de hulpeloze positie waarin hij nu verkeert, met de intentie om hem dit soort dingen in zijn oor te fluisteren.’

Hij eet niet meer. Dagelijks wordt er nog wel wat appelmoes bij hem in gelepeld, wat limonade en thee, maar daar houdt het ook mee op. Aan gedwongen voeding wordt niet gedaan. Als iemand niet meer wil of kan eten, dan wordt dat gerespecteerd. Met zo een beleid duurt het niet lang voordat iemand dan gaat hemelen. Mijn vader was al mager, maar wordt nu zienderogen magerder. Hij is totaal verzwakt en kan niet meer goed slikken. Praten doet hij nauwelijks.
Eigenlijk heb ik geluk gehad dat mijn vader nog veel heeft gesproken op de dag dat ik laatst bij hem was.
Woensdag wil mijn zoon met mij naar hem toegaan. Ik hoop echt dat mijn vader dan nog in leven is, zodat ik hem misschien wel voor de laatste keer kan omhelzen. Verder ga ik nog naar Heerlen om wat spullen te halen uit mijn vaders huis. Ook dan hoop ik hem nog een keer te zien. En ik heb nog een afspraak staan om hem op te zoeken samen met mijn nicht in de week van 29 januari. Zowel zij als ik vrezen dat hij dan misschien al niet meer leeft, zo snel gaat hij nu achteruit.
Het is triest en vreemd om te ervaren dat een ooit zo gezonde man zo snel kan verzwakken. Het breekt mijn hart en vervult me met weemoed. Ook al begrijp ik wel dat ik blij moet zijn dat mijn vader zonder ziektes en pijn zo oud heeft mogen worden. Hij is, zoals hij dat zelf trots heeft verwoord, al in zijn honderdste levensjaar.

Een kopje thee heeft iets troostrijks, voor mij meer nog dan een kop koffie. Een ‘bakkie pleur’ kan met name heerlijk zijn in de ochtend en fungeert voor mij eerder als een kopstoot (in de zin van ‘word wakker!’) dan als troost.
Van kleins af aan houd ik van thee, vooral van de thee zoals ik die bij mijn oma te drinken kreeg in een wijd porceleinen kopje. En dan liefst met een bruin boterhammetje met roomboter erbij. Als mijn broer en ik vroeger van school kwamen, zat mijn moeder klaar met een pot thee op een theelichtje. Daarbij aten we hartige versnaperingen, zoals mijn moeders zelf gebakken kaaskoekjes of pinda’s (door mijn moeder ‘katjang’ genoemd).
In mijn studententijd had ik een glazen theelichtje en een Chinees theepotje. Vaak dronk ik daar mijn thee uit met medestudenten. Van dat intieme theedrinken ging troost uit. Mensen met problemen, junks, iedereen kon bij mij aanschuiven voor een kopje thee. In die tijd was het nog heel gewoon om thee te zetten in een pot. Niemand zette toen thee door gewoon even een theezakje in een mok te laten bungelen met daarover heet water.
De laatste jaren heb ik ook thee gedronken door de theezak in mok of glas te dopen. Hoe lekker de theesoort die je dan gebruikt ook is, de thee smaakt op die manier nooit  zo lekker als thee die getrokken is in een pot.
Dat gemakzuchtige theezetten is voor mij nu afgelopen. Voortaan laat ik de thee weer trekken in een pot. Zoveel moeite is dat niet. En de thee smaakt weer als vanouds.

Ik heb een mooi theelichtje gekocht via een webwinkel die adverteert op marktplaats. Een theeservies mag ik meenemen uit mijn vaders huis. Voorlopig doe ik het met één van de vele theepotten die ik al heb.

Ik heb daar tot op heden weinig mee te maken gehad, buiten de familie die ikzelf mede heb laten ontstaan door kinderen te baren. Van mijn moeders kant is alleen nog 1 nicht in leven. Met de familie van mijn stiefvader heb ik helemaal geen contact.
In mijn gezin van herkomst werden geen familiefeestjes georganiseerd. De enige familie die mijn broer en ik vaker zagen bestond uit mijn oma van moeders kant. Gezamenlijke  feestjes als bruiloften en huwelijksjubilea werden niet gevierd. Mijn ouders gingen er prat op dat zij niet ‘familieziek’ waren.
Sinds kort heb ik contact met een nicht van mijn vaders kant, een dochter van zijn oudste zus. We hebben mailcontact gehad op haar initiatief en laatst heb ik ook enige tijd met haar gesproken via de telefoon. Ik ben daar heel blij mee.
Zij is al wat ouder dan ik en niet zo goed ter been, net als ik (hopelijk tijdelijk! Ik oefen fanatiek). Ondanks dit ongemak hebben we afgesproken een keer samen met de trein mijn vader te gaan opzoeken, waarschijnlijk in de week van de 29e januari. We zullen elkaar dan ontmoeten op het station van Den Bosch om van daaruit verder te reizen naar Heerlen.
Ik heb eigenlijk een heel grote familie. Mijn vader kwam uit een gezin van (meen ik) 7 kinderen, van wie 1 zus nog in leven is. Die kinderen hebben ook weer kinderen gekregen. Dus ik heb een hoop neven en nichten.
Het was leuk om van mijn nicht te horen dat bepaalde karaktereigenschappen en vaardigheden in de familie zitten. Er zit een tekenlerares in mijn familie en mijn vader blijkt behalve goed te hebben kunnen werken met hout ook een uitstekende kleermaker te zijn geweest. Hij naaide zelf jurken voor zijn tweede vrouw. Het naaien van kleding zit ook in mijn familie. Ik ben gek op die creatieve handvaardigheid.
Mijn nicht vond het leuk te horen dat ik mezelf weer Monique wil noemen. Ik op mijn beurt hoop via haar en wellicht nog meer familieleden meer te weten te komen over mijn familie.
Deze ‘lonesome hobo’ blijkt toch ergens vandaan te komen. Het geeft me een vertrouwd en ongekend geborgen gevoel.

Op dagen als deze worden (meestal door jongeren) razendsnel filmpjes gedeeld. Mijn zoon deelde 10 van deze filmpjes in MP4-formaat in onze groepsapp. Daarvan maakte ik een compilatie om deze historische dag te ‘vereeuwigen’.
https://youtu.be/YbXW0xMCHu8

Je hoeft de tv maar aan te zetten op een willekeurig moment of je komt terecht middenin een programma over huizen en interieurs. Tegenwoordig zijn kernwoorden voor de inrichting van de moderne mens ‘industrieel’ en ‘stoer’. Als een inrichting maar aan deze twee bijvoeglijke naamwoorden voldoet, dan voldoet deze aan de eisen van deze tijd. Tuttigheid en brocanterie zijn daarbij absoluut verboden. Een enkel antiek meubelstuk tussen al het staal, grijs en de metalen lampenkappen mag, mits bescheiden aangebracht. Loungebanken, waarop je alleen onderuitgezakt kan gaan hangen zijn een must in elk interieur en degelijke salontafels worden vervangen door iele bijzettafeltjes met dunne pootjes. Binnenhuisarchitecten gooien zonder aarzelen nog prima meubilair uit huizen om vervolgens op zoek te gaan naar peperduur meubilair en accessoires in designwinkels. Over het resultaat, dat in de regel een naar mijn mening nogal conform karakter heeft, wordt door de bewoners verrast ‘oh’ en ‘ah’ geroepen. Terwijl ik denk: weer een zoveelste onpersoonlijke maar verantwoorde inrichting en weer kijken hier miljoenen mensen naar, die vervolgens denken dat zij ook zo een inrichting moeten hebben om erbij te horen. En voor al dat designmeubilair van pulphout en inferieure stoffen betalen zij de hoofdprijs. Dikwijls neemt men er ook genoegen mee dat men maandenlang moet wachten tot een bepaalde bank of tafel geleverd wordt. Dat zie je niet op tv.
Ik ben iemand die zich nooit wat heeft aangetrokken van interieurmode. Ik ben ook van de recycling. Daarbij gooi ik niets weg, tenzij het onherstelbaar kapot is. Als iets hergebruikt kan worden geef ik het aan de kringloop. Zelf zoek ik mijn meubels graag op marktplaats. Daar kan je nog kwaliteit krijgen en vakmanschap voor een redelijke prijs, als je maar goed zoekt. Eigenlijk ben ik gewoon een ouderwetse miep, die houdt van meubels van echt hout, die mooi vervaardigd zijn met liefdevol vakmanschap. Ik vind het dan geen probleem om te investeren in een mooie nieuwe bekleding van zulke meubels, omdat ze dat waard zijn. Het zijn dan ook geen wegwerpartikelen die ik zoek, die vandaag gewild zijn en morgen weer helemaal uit de gratie. Ik hoef niet om de zoveel jaar een nieuw interieur, maar ik maak van mijn interieur een nest dat lang mee kan.
Ach ja…elk wat wils. Maar soms doet het mijn hart pijn dat zoveel mensen meegesleurd worden in het dictatorschap van de interieurmode. Want ze moeten er zo hard voor werken en de massa-industrie profiteert ervan.

Sinds een week ga ik wat vooruit wat betreft mijn revalidatie. Ik lijk meer kracht te krijgen in mijn geopereerde been. En ook wordt mijn been van heup tot knie eindelijk wat soepeler. Sinds kort kan ik bijvoorbeeld weer even op mijn linker- of rechterzijde slapen, voor de meeste mensen heel gewoon, maar voor mij na twee maanden uitsluitend op mijn rug liggen heel fijn.
Vandaag toonde de fysiotherapeute zich ook heel enthousiast. Zij vond dat ik in een week tijd enorm was vooruitgegaan. Ik heb dan ook heel trouw getraind. Elke dag twee maal mijn serie oefeningen en zo vaak en lang als ik kan ga ik wandelen met stok. Ik mag, als ik dat wil, tussen de fysiotherapiesessies door in de praktijk naar binnen gaan en een tijdje fietsen op de hometrainer daar en ook verder daar oefeningen doen in de oefenruimte. Dat heb ik ook al drie keer gedaan en elke keer fiets ik 5 km in 11 minuten. Ik loop al kleine stukjes zonder stok, ook al ziet dat eruit als een robot die net heeft leren lopen.

De fysiotherapeute is zo tevreden dat ik nu maar één keer per week hoef te komen. Intussen moet ik natuurlijk wel mijn trainschema volhouden.
Francisco (hij prefereert Paco, de verkorte versie van zijn naam) wilde direct alweer een vlucht boeken naar Malaga. Uiteindelijk dacht ik ook: ‘Waarom ook niet. Oefenen kan ik overal.’ Dus nu hebben we een vlucht geboekt voor 6 maart 2018. Eind mei hopen we weer naar Nederland terug te keren met mijn auto.