Mijn weblog wegdoen. Ik ben er nog een beetje aan gehecht. Alleen al als ik het fotootje zie van de dauwdruppels en het stokstaartje dat daarnaar kijkt krijg ik heimwee.
Het kost me niet veel, dit weblog. Als ik het uit de lucht haal ben ik het voorgoed kwijt en daar ben ik nog niet aan toe. Wel zal ik er minder in schrijven, maar ik doe het nog niet weg.
Dus geen afscheid.
Vorige week was de zoon (I) van Ahmad een week in Nederland. Dit in verband met de formule 1 race die afgelopen zondag gereden werd. De ingenieurs die zorgen dat al die raceauto’s goed rijden zijn altijd vanaf de maandag tevoren present op de plaatsen overal ter wereld waar de race op zondagen gereden wordt. Sinds in ieder geval de laatste drie jaar vindt het spektakel ook jaarlijks plaats in Zandvoort. Alle keren dat I hier was voor een weekje maakte Ahmad van de gelegenheid gebruik om hem even te gaan zien.
De eerste keer was dat in Zandvoort, waar we heel lekker met I gingen eten in een Thais restaurant, de tweede keer was het ergens op een plek aan het water niet ver van Schiphol en dit jaar zagen we elkaar in een restaurant in Noordwijk. Het ligt er altijd aan in welke plaats en welk hotel I gestationeerd wordt. Altijd leuk om Ahmads lieve zoon I te zien, die dezelfde leeftijd heeft als mijn jongste zoon. Ik denk dat ik alleen maar een auto bezit om deze te gebruiken voor dat soort gelegenheden. De auto geeft mij de kans om naar mijn en Ahmad’s kinderen te rijden. Verder heb ik het mooie ding niet nodig. Ik fiets liever.
I vertelde ons tijdens het eten over het huis dat hij onlangs heeft kunnen kopen met zijn vriendin, op wie hij helemaal gek is. ‘Nu je zo een fijn leven hebt met je vriendin, vind je het nog wel leuk om zo vaak de hele wereld te moeten afreizen achter de formule 1 aan?’ vraag ik. Dan vertelt hij ons dat hij nu al jaren zo een 28 reizen per jaar moet maken, maar dat hij van plan is vanaf het komende jaar er maar 10 te gaan doen. Verder gaat hij dan thuis werken. ‘Waaraan?’ vragen wij. Dan vertelt hij dat, eigenlijk altijd al, de ingenieurs van de formule 1 zich niet alleen maar bezig houden met de races en de auto’s die daar rijden. Ze ontwerpen ook applicaties voor in auto’s. Zo is hij de medebedenker van het lampje dat gaat branden op het dashboard van auto’s als de bandendruk niet meer in orde is en de banden opgepompt dienen te worden. Nu is hij bezig met het ontwerpen van een nieuw navigatiesysteem voor in de auto. Als ik dit hem hoor vertellen, dan denk ik: ‘Wat een knappe kop is hij toch. Echt een slimme jongen, net als overigens ook de andere twee kinderen van Ahmad, die beiden in het onderwijs werken. Het zijn alle drie studiebollen.
Mijn lieve Ahmad is ook een studiebol. Hij heeft niet veel school mogen genieten, maar hij is, zoals ik misschien te vaak in dit weblog vertelde, een autodidact. Hij weet veel van geschiedenis, planten, dieren en hij heeft een goede algemene ontwikkeling. En hij weet heel veel van websites. Ik zit hier maar wat te kletsen in mijn weblog, maar dat dit weblog zo goed blijft draaien is mede te danken aan mijn lieve computernerd.
Gisteren vroeg hij mij hoe ik het zou vinden als ik dit weblog kon bewaren voor mijn kinderen als ik kom te overlijden. Dat zou ik graag willen. Nu is het zo dat dit weblog uit de lucht verdwijnt als ik kom te overlijden en geen contributie meer betaal aan mijn webhost (Strato). Maar Ahmad weet een manier om mijn hele weblog op te slaan in mijn pc. De pc fungeert dan als local host. Mijn website is dan niet meer te vinden op internet, maar wel in mijn laptop of desnoods, als ik dat vlak voor mijn overlijden zou kunnen regelen op een externe schijf. Het weblog in de local host zou je kunnen zien als een kloon van mijn echte weblog. Als ik nieuwe stukjes schrijf in mijn op internet te vinden weblog, dan kan ik (bijvoorbeeld maandelijks) de nieuw geschreven stukje met foto’s, links en filmpjes en al transporteren naar mijn weblog in de local host.
Waarom zou ik dit willen? Omdat ik denk dat het misschien leuk kan zijn voor mijn kinderen of kleinkinderen om dit heel veel later te lezen. Zoals je een kijkje neemt in een oud dagboek. De tijden zullen veranderen en dan is het misschien leuk dingen terug te lezen uit een heel andere tijd.
Ahmad legt me uit hoe hij het heeft gedaan. Dat weblog klonen en transporteren naar de local host. Het is voor mij echt abacadabra. Ik kan nog net begrijpen hoe ik kan inloggen in beide weblogs en gebruikmakend van xampp als administrator berichten kan exporteren van het echte weblog en vervolgens kan importeren in het gekloonde weblog in de local host. Maar ik blijf het wonderlijk vinden en bijzonder knap van Ahmad.
Wat een knappe koppen!
Ieder heeft er wel mee te maken, met oud zeer. Het kan een nare gebeurtenis zijn in je leven, een jeugd die niet fijn is verlopen, een sterfgeval van een dierbare, geestelijke of lichamelijke mishandeling of vernedering. Het leven bestaat uit prettige en minder prettige ervaringen. Door sommige ervaringen lopen we mentale schade op, waarvan we ons helaas niet altijd bewust zijn. Of waarvan we ons pas vele jaren later bewust worden.
Ik ben een boek aan het lezen van ex-psychiater Bram Bakker met de titel ‘oud zeer’. Normaal gesproken lees ik al lange tijd geen non-fictie meer. Maar de titel van het boek en het feit dat Bram Bakker zijn beroep als psychiater vrijwillig vaarwel heeft gezegd maakte me nieuwsgierig.
Ik herken veel in de kritiek die hij heeft op de reguliere geestelijke gezondheidszorg en het onderverdelen van mentale problematiek op schalen in de DSM, de onwenselijkheid van verslavende psychofarmaca, die het onderliggende probleem niet verhelpen, maar slechts werken als een pleister op een wond. Deze ‘medicijnen’ laten je alleen je ellende via chemische weg vergeten, lossen niets op en hebben bovendien bijwerkingen.
Ook ik had kritiek op de geestelijke gezondheidszorg, toen ik er tijdens en na mijn studie psychologie mee kennismaakte. Ik werkte op een crisiscentrum op de gesloten psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis, waar psychotische mensen gillend binnenkwamen, als begeleider van een groep chronische patiënten in de Willem Arntzhoeve en ik werkte met tbr-gestelden met zware psychische afwijkingen in de van der Hoeven Kliniek. Daar werd me direct al duidelijk dat ik het totaal niet eens was met hoe mensen in geestelijke nood behandeld werden. Anders dan Bram Bakker besloot ik al vóórdat ik een loopbaan begon als psycholoog in de ggz, om af te haken. Ik liep zo een ongetwijfeld mooie carrière mis, maar bleef wel trouw aan mezelf.
Ik vind het fijn om te horen en te lezen dat vandaag de dag meer psychologen en psychiaters vraagtekens durven te zetten achter de gangbare hulpverlening aan mensen die het het niet redden in onze maatschappij vanwege hun mentale problematiek.
Ik ben zelf iemand met veel oud zeer, waarin ik langzamerhand steeds meer inzicht krijg. Ik heb nooit therapie gehad, nooit psychofarmaca ingenomen. Behalve de hasj waarmee ik me de jaren tijdens mijn zeer traumatische eerste huwelijk trachtte te verdoven. Totdat ik inzag dat deze verdoving me niet uit mijn benarde situatie kon halen en ik ermee stopte.
Beetje bij beetje heb ik me op eigen kracht kunnen ontworstelen aan de geestelijke schade die ik overhield aan mijn jeugd en twee eerdere huwelijken. Ik ben niet de enige die verkeerde partners uitzocht, omdat ik meende dat ik ‘niet beter verdiende’, hetgeen samenhing met mijn jeugd.
Maar ik was er tot voor kort nog niet helemaal uit, ondanks het gelukkige leven dat ik nu leid met mijn huidige partner, en dat voelde ik regelmatig. Er zat nog woede in mij en verwarring over de details van een leven vol misbruik. Ik bagatelliseerde de impact daarvan nog steeds, wat invloed had op mijn leven van nu, terwijl ik inmiddels nu bijna 73 jaar tel.
Dankzij het boek van Bram Bakker kwam ik achter bepaalde feiten in mijn leven die ik serieuzer moet nemen dan ik tot nu toe heb gedaan. Ik besloot de angst die in mij ontstaan is onder ogen zien en mijn kwetsbaarheid te durven voelen. Het is alsof er sinds gisteren een last van me af is gevallen. Ik voel me bevrijd en verbittering en een zure kijk op gebeurtenissen en mensen lijken nu plaats te maken voor zachtheid.
Ik wil met het schrijven van dit stukje zeggen dat het lezen van een boek en het herkennen van dingen daaruit therapeutisch kan werken. Elk mens is verschillend en wat iemand nodig heeft om dichter bij zichzelf te komen en de ballast van negatieve ervaringen kwijt te raken is voor een ieder anders.
Ik heb er op grond van mijn eigen ervaring tot nu toe vertrouwen in dat het leven zelf mensen of ervaringen op je pad brengt die je nodig hebt om inzicht te krijgen in jezelf en je eigen handelen. Dat kan voor de één een opmerking zijn die toevallig geplaatst wordt, voor de ander een ontmoeting zijn, voor de ander een film of serie. Of het lezen van een boek, zoals in dit geval mij overkwam.
Zo levend als we nu zijn, er komt een moment dat we overlijden. Dat is een waarheid die niet te ontkennen is voor iedereen. Dat overlijden kan gebeuren na een ziekbed en dus niet onverwacht, maar het kan ook plotseling plaatsvinden. Laatst vroeg Ahmad aan zijn oudste dochter of in geval van een plotseling overlijden van hem hier in Nederland zij de begrafenisonderneming wilde bellen. Die zal dan zorgdragen voor het transport van zijn ontzielde lichaam naar zijn geboortegrond. ‘Is er dan wat met je aan de hand dat je dit nu zo ineens vraagt?’ vroeg zijn dochter verschrikt. Nee, helemaal niet, maar hij wil niet dat de nabestaanden voor onverwachte verrassingen komen te staan als het ineens zover is.
En dan hebben Ahmad en ik het erover wat we van elkaar verwachten na de dood van de ander. Voor hem is dat gemakkelijker dan voor mij. Ik heb het één en ander te regelen in Spanje in het geval van zijn overlijden en in hij zal minder hoeven te regelen dan ik, maar toch is het ook voor hem fijn om te weten wat hij moet doen als ik onverwacht dood neerval.
Ik stel voor om voor elkaar een lijst te maken van dingen die moeten gebeuren. En op die lijst ook de belangrijke telefoonnummers die gebeld moeten worden en de abonnementen en verzekeringen en dergelijke die moeten worden opgezegd.
Gisteren en eergisteren hebben wij dat voor elkaar gedaan. We hebben de handleiding met belangrijke adressen en telefoonnummers in een overzichtelijk document naar elkaar gestuurd en we hebben deze informatie opgeslagen op onze laptops en externe schijf.
Het geeft wel rust om dat in ieder geval op een rijtje te hebben. Ik ben nog steeds helemaal niet thuis in de bureaucratie van Spanje, maar zal me er toch in moeten verdiepen als hij eerder overlijdt dan ik. Een handleiding hebben we nu in ieder geval beiden en dat geeft rust.
Zo kwam ik er gisteren toe om ook eens mijn papieren en documenten te gaan ordenen en weggooien wat weg kan en in plaats van over dood sprak ik toen in mijn stukje over leven vanwege een documentje dat ik tegenkwam. Het komt vaker voor dat ik van plan ben iets te gaan schrijven en dan iets geheel anders schrijf in dit weblog.
Zoals de oplettende lezer weet heb ik 4 kinderen. Eigenlijk 5, als je mijn lieve mooie zoontje Imran ook meetelt. Hij werd helaas niet meer dan een aantal dagen oud (geboren 4 mei 1986 en overleden 8 mei 1986).
Mijn oudste dochter was onlangs jarig. Nou ja onlangs, het is alweer een tijdje terug. Ze verjaarde op 20 april. Als cadeau gaf ik haar o.a. een lunch of diner met mij op mijn kosten in een restaurant naar haar keuze. Een ’tegoedbon’ die onbeperkt geldig was.
Zij zou met met afspreken om haar cadeau te ‘verzilveren’ op een tijdstip dat het deze druk bezette vrouw uitkwam. Ik wachtte en wachtte en het kwam er maar niet van. Twijfelaar die ik ben, ging ik al denken dat ze er misschien niet zo een zin in had om wat voor reden dan ook. Of had ze het echt zo druk dat er geen gaatje in haar agenda was? Ik besloot geduld te hebben.
Maar omdat ik heel veel van deze dochter houd, met wie ik zoveel heb meegemaakt in mijn leven, moest ik vaak aan haar denken. Ik noemde haar altijd mijn spreeuwtje, omdat zij het meest aandacht vroeg van alle ‘vogels’ in het nest, waarmee ik mijn kinderen bedoel. Gisterochtend schreef ik haar een lief berichtje, waarin ik haar vertelde veel aan haar te denken. Ik kreeg snel antwoord. Ze zei ook vaak aan mij te denken de laatste tijd. Ook maakte zij direct een afspraak voor de lunch. Donderdag aanstaande. Ik zat op dat moment bij mijn andere dochter, bij wie ik haar verjaardagscadeau had gebracht (zij was 4 juli jarig).
Toen ik thuis kwam en in de tuin zat te eten met Ahmad zagen we een spreeuw. De vogel had het duidelijk warm en kwam in onze tuin water drinken en vervolgens zat ze een tijdlang onbeweeglijk in de aarde uit te hijgen, haar snaveltje geopend. ‘Ze komt hier al de hele dag,’ vertelde Ahmad. ‘Ze blijft dan onbeweeglijk in de aarde zitten.
Hij had er eerder ook een foto van gemaakt met zijn telefoon.
Vandaag ging ik boodschappen doen en terwijl ik weg was zag Ahmad nog iets opmerkelijks. De spreeuw was weer terug en zat op de schutting. Ze riep naar haar soortgenoten en prompt kwamen er een stuk of 6 andere spreeuwen in de laurierboom zitten.
Noem het toeval of wat je wilt, maar ik vind het een schitterende samenloop van gebeurtenissen.
De term dor hout om de oudere mens te definiëren hoorde ik voor het eerst in de coronatijd. Het was een gekke tijd waarin aan mensen veel beperkingen werden opgelegd om de wat zwakkere mens te beschermen tegen de epidemie die toen wereldwijd in het centrum van ieders aandacht stond. Nu lijkt het of er geen corona meer bestaat.
Maar in die tijd ging vrijwel elke talkshow over het onderwerp corona. Men leek het erover eens te zijn dat oudere mensen en met name mensen in verpleeghuizen beschermd dienden te worden, omdat voor velen van hen een besmetting met corona kon leiden tot de dood.
Maar er gingen ook stemmen op die al die beperkingen niet terecht vonden. ‘Moeten de jongeren te lijden hebben onder de zwakkere gezondheid van ouderen met overgewicht of onderliggende medische problematiek?’ riepen sommigen. En er waren er zelfs die aan de oudere mens refereerden als ‘dor hout’.
Wie geeft er iets om dor hout? Je kan er de kachel me opstoken. Meer niet.
Soms lees ik op Twitter (dat ik sinds kort heb gedeactiveerd omdat ik er niet wijzer of blijer van wordt) of in de krant berichten van mensen die de oudere geen warm hart toedragen. Er wordt gesproken over ouderen die een ‘ramp’ zouden zijn op de al dan niet elektrische fiets, ouderen die grote huizen bezet houden en starters geen kans geven op de woningmarkt, ouderen die lekker leven van een pensioen dat de nog werkende jongere misschien nooit zal krijgen. Er gaan ook stemmen op dat je een oudere van meer dan 75 jaar een zelfgekozen euthanasie moet gunnen, ook al is deze nog volkomen gezond. Een oudere zou namelijk kunnen vinden dat zijn of haar leven ‘voltooid’ is.
Ik praatte gisteren over dit onderwerp met Ahmad aan het ontbijt. ‘Het lijkt wel of je als oudere ongewenst bent tegenwoordig,’ verzucht ik. Alsof ons ouderen wordt kwalijk genomen dat we er nog zijn en plaats innemen op deze wereld. Ahmad beaamt het. ‘Alsof je alleen maar waarde hebt als je werkt en zodra je niet meer werkt en misschien ook minder consumeert geen waarde hebt in de maatschappij. Wat een onmenselijke manier om naar een medemens te kijken’. ‘Wij waren in onze tijd ook opstandig tegen de oudere garde, maar dat was toch anders,’ zeg ik. ‘Ja,’ zegt Ahmad. ‘Wij schopten in onze tijd meer aan tegen de normen en waarden van ouderen, maar nu lijkt het wel of er sprake is van jaloezie en het de oudere niet gunnen van een rustig leven. Alsof de oudere niet ook zijn hele leven gewerkt heeft en daarom nu van een pensioen geniet.’ ‘Ja precies,’ zeg ik. ‘En het lijkt ook wel alsof de jonge mens niet geconfronteerd wil worden met ouderdom en de ‘lelijkheid’ ervan. Ieder wil jong blijven en op oud zijn berust een soort taboe.’
Het is verdrietig dat de mens zo gereduceerd wordt tot zijn of haar economische waarde.
Gelukkig is wat wij hierboven bespraken een generalisatie, maar helaas wel een trend. Ik ben blij dat mijn kinderen niet zo denken en ons de wereld gunnen.
Maar ik weet van mezelf dat ik van nature en waarschijnlijk ook door ervaringen in mijn jeugd iemand ben die het moeilijk vindt haar plaats ‘op te eisen’. Ik ben een ‘pleaser’ en doe gemakkelijk een stap opzij. Als ik het gevoel heb ergens niet meer gewenst te zijn, dan zou ik het besluit kunnen nemen op te stappen om plaats te maken voor anderen. Niet omdat ik levensmoe ben, maar omdat ik het gevoel heb mijn plaats niet te verdienen en deze te moeten afstaan aan een ander.
Gelukkig weerhoudt mijn geloof mij ervan om zo een stap ooit daadwerkelijk te nemen. Ik weet dat je je niet moet afvragen waarom je (nog) leeft, maar dat het feit dát je leeft voldoende reden is van je bestaan. Dieren vragen zich niet af waarom ze bestaan en of ze wel nut hebben in de wereld. En iemand die gehandicapt is geboren of geraakt door een ongeluk vraagt zich ook niet af of hij recht heeft om te bestaan, als hij ziet dat anderen meer kunnen dan hij of als hij zelfs afhankelijk is van anderen in zijn dagelijks leven. Het feit dat een levend wezen op deze aarde is, hoe klein en nietig ook of hoe oud of ‘nutteloos’ ook, is voldoende om het leven van dat wezen(tje) te respecteren.
Omdat zijn moeder vijf dagen naar Parijs is, om te vieren dat ze nu een jaar gehuwd is met haar grote liefde, kwam haar zoon (net 18 jaar geworden) samen met zijn vreindin hun hondje bij me brengen. Hij kan er ook voor zorgen in het huis van zijn ouders, maar het is voor hem aantrekkelijker om bij zijn vriendin te logeren, waar het eten voor hen wordt opgediend. Dat is begrijpelijk ?.
Ze bleven gezellig met ons babbelen in de tuin en toen ze vertrokken vroeg ik of ik een foto mocht maken van hen bij en in de auto van zijn moeder, waarin hij nu rijden mag zonder volwassene als medepassagier.
Ik vind het grappig om te zien hoe hij in de afgelopen jaren veranderde, zowel van uiterlijk als van vervoermiddel.
Behalve van onze dagelijkse ochtendwandeling genieten we ook van veel andere dingen. Voor mij zijn bijvoorbeeld de uurtjes op de hometrainer een ander hoogtepuntje van de dag. Ik kan dan me op die momenten even overgeven van wat schermgenot. (Eus’ boekenclub en series op HBOmax).
Daarnaast zijn we allebei graag met onze handen bezig. We houden allebei van eten koken en Ahmad houdt zich bezig met glasbewerking, pyrografie en tuinieren. Ik ben helemaal gelukkig met een verfkwast in de hand. Vaak moet ik me er toe zetten om te beginnen met een schilderij, maar als ik eenmaal bezig ben, dan vertoef ik in een andere wereld waarin even niets anders bestaat dan datgene wat ik aan het doen ben.
Hier twee pyrografiewerkjes van Ahmad:
Het schilderijtje maakte ik op een eerdere pyrografie decoratie van Ahmad, die door weersinvloeden helemaal vervaagd was. Het origineel was totaal onherkenbaar geworden en leek sterk op een koe. Het was eigenlijk een tijger met jong, maar ik wist dat niet meer en maakte er een leeuwin van.
We hebben gemerkt dat pyrografie binnenshuis mooi blijft, maar dat het buiten heel snel vervaagt en dat de tekening dan onherkenbaar wordt. Gelukkig heb ik foto’s van de originelen bewaard zodat Ahmad enkele ervan nog kan bijwerken. Ik vernis nu voortaan al zijn werk in de hoop dat het dan beter blijft zitten ondanks weerinvloeden.
Ik vind dat een mooi woord. Het doet je wegdromen. Wat is oneindig? Niet te definiëren omdat er geen einde aankomt. Wij hebben op de wereld te maken met dingen, wezens en gebeurtenissen die voortdurend veranderen en nooit hetzelfde blijven. Ook is elk momentje eindig en je kan er niet in blijven, omdat het overgaat in een ander momentje.
Maar toch bestaat het woord eeuwigheid (eternity), hetgeen zou kunnen duiden op het bestaan ervan. Vandaag kwam ik een videoclip tegen op YouTube met de titel eternity. Het was trancemuziek, waar ik niet zo gek op ben. Maar de foto erbij bracht me op een idee voor een nieuw schilderij.
Ik vind de silhouetten mooi tegen de achtergrond van de nachtlucht met sterren en maan achter de wolken.
Eternity…..yeah!