Zowel Ahmad als ik doen niets meer aan huisvlijt. Er wordt niet aan pyrografie en tiffany gedaan en ik heb nog een canvasje dat onbeschilderd blijft.
‘Jij maakt ook niks meer, hè,’ zeg ik tegen Ahmad. ‘Ik heb geen idee wat ik zou willen maken en voor wie,’ zegt hij. Datzelfde geldt ook voor mij. Ik heb geen plan voor een schilderij dat ik nog in mijn huis of in het huis van iemand anders zou willen zien hangen. En ik maak niet graag dingen om die vervolgens in een hoekje te laten verstoffen.
Maar nu denk ik: hoezo niet? Ik heb nog veel verf. Waarom ga ik niet schilderijen van anderen die ik mooi vind of andere dingen die me aanspreken naschilderen om daarvan te leren. Of gewoon voor de lol. De schilderijen die af zijn kan ik gewoon bewaren of weggooien. Ik denk erover na.
Voorlopig houd ik bij slecht weer me bezig met fietsen op de hometrainer en intussen series kijken op mijn tablet. En lezen in de tuin als de zon schijnt. Elke dag maken we een wandeling en doen wij in de middag onze spelletjes rummikub. Alle puzzels genaamd ‘het woord’ die ik in de kranten vind los ik dagelijks op. Ik kijk en luister nieuws. De dagen zijn zo om. Ben ik misschien een beetje gemakzuchtig geworden? Wellicht, maar het bevalt me wel…..
Wat een zegen is het als je niet meer zoveel hoeft maar wel dingen mag doen waar je zin in hebt.
Vandaag legde ik de laatste hand aan dit schilderijtje. Ik zie er zelf mijn oudste dochter in.
Gisteren keek ik via NLZiet naar de eerste aflevering van het Rembrandt Project. Ik kijk daar heel graag naar, omdat ik het mooi vind om te zien hoe de diverse amateur schilders hun opdrachten uitvoeren en welke raad er gegeven wordt door schilders die naam gemaakt hebben en daarom als deskundigen optreden. Het meeste van wat zij adviseren heb ik wel eerder gehoord of gezien op YouTube of weet ik nu uit eigen ervaring, maar het blijft toch interessant voor mij.
Wat ik pijnlijk vind is dat het een competitief afvalprogramma is. In elke aflevering vallen er amateurschilders af. Van de 15 afvallers direct al de eerste dag van de uit duizenden inzendingen geselecteerde amateurs zie je met name de ouderen als eersten weggestuurd worden. Dat gaat nog redelijk onopvallend. Maar op de tweede dag worden alle 15 deelnemers één voor één naar voren geroepen en krijgen uit die groep vijf mensen te horen dat het voor hun ophoudt. Je kan de frustratie en teleurstelling soms aflezen op de gezichten. Ik vind dat een heel sneue vertoning. Maar mensen lijken te genieten van dit soort afvalraces, dus dat scoort goed.
Ooit probeerde iemand mij ertoe aan te zetten om ook mee te dingen naar deelname in dit programma. Dat zou ik nooit doen. Ten eerste omdat het me doodeng lijkt om te staan tekenen en schilderen, terwijl je op je vingers gekeken wordt en ten tweede omdat ik mezelf niet zie als iemand met serieus talent. Ook vind ik mezelf te oud om gezien te worden als een ´veelbelovend kunstenaar´. Als oudje valt er niet meer zoveel te beloven.
Maar kijken doe ik wel graag. Op YouTube is er ook een dergelijk programma waar ik graag naar kijk: Portrait Artist of the Year. Het is voor mij goed om te beseffen dat er ontelbaar veel schilders zijn op de wereld en dat ik maar een amateurtje ben. Ik doe het wel met veel plezier en daar gaat het om.
Dankzij de bemoedigende woorden van mijn goede vriend Theo ga ik weer schoorvoetend stukjes plaatsen in mijn weblog. De criticus in mij werd steeds strenger. Ik mocht op het laatst van mezelf niks meer zeggen. Nou is het natuurlijk wel wat om datgene wat je schrijft meteen het internet op te slingeren, alsof het waardevol genoeg zou zijn om met de digitale wereld te delen.
Maar ach, wat boeit het. Praten we allemaal niet maar wat? Woorden zijn een beperkt middel om je te uiten en wat je zegt dekt nooit helemaal ´de lading´ van wat je wíl zeggen. We moeten het ermee doen.
Het is niet vreemd dat ik ineens een soort schroom kreeg om me te uiten. Mijn stiefvader placht ons in te prenten dat het beter was te zwijgen tenzij we iets beters te melden hadden dan dat zwijgen. Zulke woorden kunnen erin hakken bij kinderen. Mijn broer hield zich beter aan deze raad dan ik. Ik kletste er tegen het advies in vrolijk op los en moest dat soms bezuren.
Maar hier in dit weblog ben ik redelijk veilig. Ik kan me gerust uiten en het ergste wat er kan gebeuren is dat ik negatieve reacties krijg.
De criticus in mij is de afgelopen tijd erg streng geweest. En dat gold niet alleen voor mijn visie op dit weblog. Ik ben ook streng als ik kijk naar mijn schilderijen van een tijd terug. Al doende leer ik, net als ieder ander. Het komt vaak voor dat ik, kijkend naar een schilderijtje van mezelf van jaren terug, me bedenk dat ik het nu anders zou schilderen. In het begin was ik erg pietepeuterig met de kwast en durfde ik nog niet zoveel verf te gebruiken. Nu ben ik veel nonchalanter en sneller en daarbij merk ik dat olieverf heel ´vergevingsgezind´ is. En bovendien dat veel dingen die onverwacht goed lukken vaak berusten op toeval. Het is een kwestie van je energie laten stromen via de kwast.
Laatst lag ik op het bankje te kijken naar het schilderij van het jongetje dat met zijn parapluutje een kat beschermt tegen de regen. Ik zag een paar dingetjes die me stoorden en ook merkte ik dat de verf hier en daar vervaagd was, omdat ik het schilderij niet heb vernist. Aha, dacht ik, dan kan ik het schilderij nog bewerken.
Ik weet niet of er amateurschilders zoals ik zijn die toevallig dit weblog lezen, maar ik kan jullie maar één advies geven: bewerk een oud schilderij niet! Elk schilderij wordt gemaakt op een bepaalde plek en op een bepaald tijdstip. En als het af is, dan is het af. Ga niet jaren later opnieuw rommelen in een schilderij!
Ik deed dat dus wel en zoals dat vaker gaat, ik wilde maar een paar dingen veranderen of sterker aanzetten, maar eenmaal bezig bleef ik klooien en verpestte wat eerder beter was in het schilderij. Precies zoals dat gaat met stukjes of brieven die je schrijft en die je op de één of ander manier kwijtraakt op internet. Wat je eerder schreef kan je niet nog eens schrijven met dezelfde woorden. Zo gaat dat ook met schilderijen. Ik raakte mijn oorspronkelijke schilderij kwijt en moest opnieuw schilderen met heimwee naar het oorspronkelijke werk. Na twee dagen ploeteren werd het opnieuw een schilderij. Ik weet niet of het beter is dan het oorspronkelijke of veel slechter. Het is anders. Ahmad ziet het verschil niet. Voor hem is het allemaal o.k. Maar de pietepeuter in mij ziet wel verschillen.
oude (L) en nieuwe (R) schilderij, olieverf 50 x 70
Van mijn fouten leer ik. Dit keer heb ik geleerd dat ik niet moet gaan friemelen in een schilderij dat ik in het verleden als ´af´ heb beoordeeld. Ik kan denken dat ik het nu beter zou doen, maar dat is dan maar zo. Maak een nieuw schilderij, maar blijf met je tengels af van het oorspronkelijke werk!
Hetzelfde geldt voor de eerder geschreven stukjes in dit weblog. Ik heb ze ooit geschreven op een bepaalde tijd en plaats. Toen is toen en nu is nu. Vanaf nu ga ik verder met schrijven vanuit wat me nu bezighoud. Wie het niet interesseert moet het gewoon niet lezen 🙂.
Ben tevreden. Niet een eigen ontwerp, maar naar de hand van een bestaande grafische afbeelding (zie hieronder).
Mijn volgende idee om te gaan schilderen is een burak. Dat is een mythische afbeelding van een gevleugeld paard, door mystici ook wel vergeleken met je nafs (ego), dat tot je beschikking staat als een gevleugeld paard, wanneer je het eenmaal onder controle hebt.
We hebben hier twee dagen geen zon gezien en dat is voor hier veel. Dat gaf mij de gelegenheid om het schilderij van mijn kinderen af te schilderen. Op het laatst was dat niet meer ´paint and go´, zoals ik gewend ben om te schilderen, maar ´paint en blijf plakken´. Ik zie dan steeds meer details die anders moeten en blijf eraan friemelen met een klein kwastje. Eigenlijk de meest frustrerende maar ook de spannendste fase van het schilderen.
Het schilderen van portretten is ondankbaar werk. Vooral als je mensen schildert, die er altijd iets van zullen vinden. Ik kan me ook voorstellen dat het confronterend is om jezelf afgebeeld te zien. Een foto is soms al een klap in je gezicht. Als ik schilder probeer ik daar niet aan te denken maar de uitdrukking op het gezicht weer te geven zoals ik die herken. Dit keer waren het drie van mijn kinderen. Het schilderij heb ik gemaakt voor mezelf om het beeld vast te leggen zoals ik mijn kinderen graag zie. Tevreden ben ik nooit. Klopt het wel anatomisch? Is die neus wel goed? Etc. Het komt vaak aan op millimetertjes verschil die een hele uitdrukking kunnen veranderen. Uiteindelijk moet je het loslaten. Je kan een schilderij ook te lang bewerken waardoor het zijn spontaniteit verliest. Al met al leer ik van elk werkje dat ik maak.
Olieverf 40 x 40
Ik denk dat dit één van mijn laatste realistische portretten is. Het schilderen van portretten is ondankbaar werk als je er anderen blij mee wil maken. Niemand wil een schilderij van zichzelf in huis. Schilderijen dienen tegenwoordig meer als muuropvulling en dienen te passen bij het meubilair.
Gelukkig piepte de zon vandaag weer tevoorschijn. Kan ik andere dingen gaan doen
Tja, en hoe komt dat. Geen tijd! Dat mag gek klinken voor een gepensioneerde, die immers overal tijd voor zou moeten hebben. Maar de werkelijkheid is anders.
De dagen lijken om te vliegen. Daarbij komt dat we steeds langere nachten maken, dus later opstaan. Zaten we vroeger fris aan het ontbijt om een uur of 7, nu is dat geregeld een uur of 9 of gisteren zelfs 9.30. We slapen en dromen wat af. En als de dag dan begonnen is, dan hebben we een vrij strak programma. Na het ontbijt een wandeling in de Uithof. Daarna is er nog een beetje tijd om wat anders te doen voor de tweede koffie. Dat kan zijn boodschappen doen of, zoals nu, even schrijven in dit weblog. Na de koffie (rond 11.30) heb ik weer wat tijd tot het middagmaal om 15.00 uur. Maar soms moet ik dan koken of naar Specsavers voor een nieuwe bril. Of ik heb even tijd om wat te schilderen, wat ik nooit langer dan een uur achter elkaar doe. Of ik plak een filmpje van foto- en filmmateriaal. Dat zijn mijn twee andere hobby’s naast leuteren in dit weblog
Na het middagmaal is het vaste prik dat we een spelletje rummikub doen. Dat zijn altijd twee of drie spelletjes, zodat er uiteindelijk een ‘winnaar van de dag’ is. Dat rummikub gaat ons nooit vervelen, omdat elk spel anders is.
Na het spelen is het tijd voor thee of een ijsje. En daarna stap ik op de hometrainer met mijn tablet, waarop ik intussen tv en series kijk. Dat doe ik met pauzes, waarin ik languit op het logeerbed lig tot het avondeten. Na het avondeten gaan we in ons bed liggen, waar we lezen e.d. en vervolgens gaan slapen En zo vliegen de dagen om, met af en toe een uitzondering, als dat de dag anders verloopt, omdat we een afspraak hebben met familie.
Zo zit dat. Ik heb verder niet zoveel te melden.
We hadden nog wat houtschijven liggen, die Ahmad nooit bewerkte met pyrografie, omdat ze nogal donkerbruin waren en je daarom de gebrande tekening niet zou kunnen zien. Ik kreeg het idee om daarom de schijf te bewerken met een geverfde achtergrond, zodat Ahmad die daarna zou kunnen bewerken met pyrografie. Maar dat bleek niet te kunnen. Pyrografie kan kennelijk alleen met succes gebeuren op onbewerkt hout.
Omdat ik het zonde vond om verder niks te doen met de houtschijven, heb ik het karwei maar afgemaakt door verder te schilderen op het hout:
Soms vraag ik me af wat er gebeurt met al onze huisvlijt als wij een hoge leeftijd gaan bereiken. We hebben nu al veel werkstukje liggen, zowel hier als in Spanje. De tiffany en pyrografie van Ahmad heeft nu al veel producten opgeleverd, zowel in ons huis hier en daar als in dat van anderen. En ook mijn schilderijen beginnen talrijk te worden, zowel hier als in Spanje. Als we zo doorgaan en we worden oud, wat zal er dan gebeuren met al dat werk na onze dood. Verdwijnt het op de vuilnisbelt of bij de Kringloop of zullen er nog mensen zijn die er plezier van hebben? Ik weet het niet. Zeker is dat we allebei veel plezier hebben in het maken ervan en geen ambitie vertonen om het werk te verkopen. We zijn allebei slecht in zaken doen.
Pyrografie op hardboard 33 x 24. Tweede decoratie voor zijn kleindochter (naast het andere uiltje). In september krijgt zij er een broertje bij. Beide werkjes zullen worden ingelijst door onze lijstenmaker in Spanje
Pyrografie van Ahmad die is ingevuld met olieverf door mij. Op houten schijfje van 26 x 18 (tuindecoratie)
Vannacht betrapte ik mezelf erop dat ik ineens wakker lag en dat ik lag te piekeren over mijn schilderijtje van de leeuwin met jong. Ik was er overdag al niet tevreden over maar had het laten rusten. Ik wist dat ik er niet blij mee was maar kon mijn vinger er niet op leggen wat er aan het werkje mankeerde. In ieder geval had de kop van de moeder te veel strepen, wat haar toch nog iets tijgerachtigs gaf. Het was leeuw noch tijger en ook de achtergrond beviel me niet, maar hoe en wat dan wel? Ik weidde er verder geen gedachten aan tot vannacht. Ongemerkt was ik vanuit een diepe slaap wakker geworden en lag ik nu te denken aan oplossingen voor dit schilderijtje. Ik weet dat ik dat niet moet doen. Ik word dan klaarwakker en het schilderij word in mijn verbeelding steeds hopelozer.
Dus ik liet de gedachten met moeite los en ging weer slapen. Later droomde ik er toch nog over. Ik droomde dat ik de leeuwin helemaal licht van kleur maakte en dat haar ogen nu ook verdwenen waren. Het was verschrikkelijk. Toen ontdekte ik ook nog dat er een gat in zat. Het was ineens een canvasje geworden zonder houten frame. Maar dat canvas wat tot de draad versleten en er zat een groot gat ergens in het midden. Het vodje had iets weg van een papieren zakdoekje.
‘Dit is niks meet waard,’ zei ik tegen Ahamd en ik gooide het in de prullenbak. ‘Gelukkig hangt het origineel nog buiten,’ voegde ik eraan toen. ‘Nu kan ik het buiten gaan bewerken.’ Een maffe droom!
Vanmorgen pakte ik het ding op en nam het mee naar ons atelier. Ik besloot op het gevoel wat erin te gaan veranderen. De leeuwenkop moest minder lijnen hebben en ook de kleine mocht wel wat lichter en duidelijker. Ik besloot spontaan de groene achtergrond over te verven met een dunne laag blauw voor meer contrast. Blauw is koeler dan groen en geeft een illusie van nacht. Nu ben ik tevreden. Al ben ik dat nooit 100 %.
Behalve van onze dagelijkse ochtendwandeling genieten we ook van veel andere dingen. Voor mij zijn bijvoorbeeld de uurtjes op de hometrainer een ander hoogtepuntje van de dag. Ik kan dan me op die momenten even overgeven van wat schermgenot. (Eus’ boekenclub en series op HBOmax).
Daarnaast zijn we allebei graag met onze handen bezig. We houden allebei van eten koken en Ahmad houdt zich bezig met glasbewerking, pyrografie en tuinieren. Ik ben helemaal gelukkig met een verfkwast in de hand. Vaak moet ik me er toe zetten om te beginnen met een schilderij, maar als ik eenmaal bezig ben, dan vertoef ik in een andere wereld waarin even niets anders bestaat dan datgene wat ik aan het doen ben.
Hier twee pyrografiewerkjes van Ahmad:
decoratie op kleine schijf
decoratie pyrografie
olieverf op hout. 37 x 22
Het schilderijtje maakte ik op een eerdere pyrografie decoratie van Ahmad, die door weersinvloeden helemaal vervaagd was. Het origineel was totaal onherkenbaar geworden en leek sterk op een koe. Het was eigenlijk een tijger met jong, maar ik wist dat niet meer en maakte er een leeuwin van.
dit was het origineel
We hebben gemerkt dat pyrografie binnenshuis mooi blijft, maar dat het buiten heel snel vervaagt en dat de tekening dan onherkenbaar wordt. Gelukkig heb ik foto’s van de originelen bewaard zodat Ahmad enkele ervan nog kan bijwerken. Ik vernis nu voortaan al zijn werk in de hoop dat het dan beter blijft zitten ondanks weerinvloeden.
