Gisteren zag ik Miguel, de kattenman, met zijn vriendin in onze straat. Ik zag vanaf het terras dat zij van plan waren met twee van hun katten aangelijnd een wandelingetje te maken. De ene kat (de roodharige knijperdief) was het aangelijnd lopen naast het baasje al gewend, zoals ik al eerder heb gezien. Hij liep dan ook braaf mee. Maar de andere kat, zijn zwart-witte vriendje met wie hij ´s nachts veel avonturen op het dak beleeft, was niet zo braaf. Hij had er echt geen zin in en ging demonstratief languit liggen aan het lijntje met de ´bretels´ om zijn lijfje.
Ik keek naar beneden en zag de kat met grote ogen naar me opkijken, alsof hij zeggen wilde: ´Zie je hoe ze me vernederen? Nu willen ze van me dat ik loop aan een lijntje´. Miguel wist niet wat hij ermee aan moest. Uiteindelijk tilde hij de kat op en nam hem onder zijn arm. Ze gingen aan het eind van de weg met de katten naar beneden via het monsterlijke bouwwerk dat leidt naar de campo heuvelafwaarts. Het bouwwerk is nog steeds niet officieel geopend. Het is nog afgesloten met een hek, waarlangs veel mensen alsnog het bouwwerk soms clandestien betreden. Het nodigt in de avond vooral jongeren uit, die onder de overkappingen ongezien dingen kunnen doen die hun ouders hun liever niet zien doen ?.
Vandaag stond ik op om 5 uur om te gaan ontbijten en direct nam ik me voor om het vandaag anders te doen dan gisteren. Niet kijken op de klok en dan denken: ´hoeveel uur duurt het nog voordat ik mag eten´. Dat is een slecht idee. Beter is het gewoon de dingen te doen die je moet doen en niet aan ´eten of geen eten´ denken.
Want is dat moment dat je je eerste hap neemt na 15 uur vasten zoveel beter dan veel andere momenten op je dag? Nee, eigenlijk niet. Het moment van weer mogen eten kan me zelfs triest maken. Bijvoorbeeld als ik bij het ontvasten gulzig mijn appelschijfjes met kaneel en honing zit te kauwen en dan moet denken aan een veel te groot deel van de mensen en dieren op de wereld die creperen van de honger en zich behelpen met beschimmeld brood en afgekloven boutjes uit vuilnisbakken of helemaal zelfs dat niet hebben. Ik kan er niks aan doen dat zulke gedachten me passeren. Het vasten wat ik doe is niets vergeleken bij mensen die elke dag onzeker zijn of ze wel eten hebben voor zichzelf, hun kinderen en hun dieren of die in de ochtend al weten dat ze dat niet zullen hebben en langzaam doodgaan van honger en ontbering. Met die gedachte is het gemakkelijk voor mij om de knop om te zetten en niet te denken aan mijn buik, waarvan ik al weet dat die weer gevuld zal worden, maar me te richten op andere gedachten en bezigheden.
Zoals vanmorgen toen ik, zoals ik gewend ben nu, bij de dageraad op het terras ging staan en hangend over de balustrade mijn oren te goed deed aan het concert van de vroege merels. Wat een lieflijk geluid. In de verte begeleid door haangekraai in verschillende toonaarden en af en toe het katachtige geluid van de pauw. Een hond die even blaft. Ik stond er lange tijd naar te luisteren bij het licht van de maan, waar nu al een stukje vanaf is. Als de maan weg is, dan zal de maand ramadan voorbij zijn en begint de maand shawal, ook één van de vier heilige maanden.
Na het bidden ga ik even liggen, maar slapen lukt mij niet als de dag eenmaal begonnen is. Mijn gedachten zweven weg, terwijl ik de dagelijkse ´zikr´ in gedachten uitspreek. Ik blijf nog even liggen, maar dan komen herinneringen uit mijn eerste huwelijk boven. Dat is een andere eigenaardigheid van het vasten tijdens de ramadan. Je gevoeligheid neemt toe en herinneringen kunnen ineens tevoorschijn komen. Het zijn soms mooie herinneringen en soms hele nare. Maar steeds besef ik hoe ik uit zoveel penibele situaties gered ben door de onzichtbare voorzienigheid van de Onbegrepen Macht die ik Allah noem. Hoe dankbaar ben ik dat mijn leven letterlijk op het spel stond en ik daar levend uit ben gekomen en dat ik nu hier ben, gezond en wel en met de liefde van mijn leven dichtbij.
Ik heb nooit wraakgevoelens gehad naar mensen die mij iets aandeden. Ik weet dat ieder uiteindelijk datgene zal krijgen wat deze verdient. Ik hoef daar niets voor te doen. Ik heb geleerd van mijn ervaringen en ik ben daar dankbaar voor.
Overmorgen gaan we weer naar Nederland. Ik verheug me op het weerzien met mijn kinderen en kleinkinderen. Ook heb ik enkele afspraken staan met mensen die ik ken uit een ver verleden. Ik verheug me erop om met die mensen bij te praten. En last but not least verheug ik me op het weerzien met mijn buurvrouw, die ik ben gaan ervaren als een zielmaatje.
We hadden met de weduwe en haar schoonzoon afgesproken dat we bij haar langs zouden komen in Arrahal voorafgaande aan ons bezoek aan zijn dochter. Al voor zonsopgang waren we van huis vertrokken om het allemaal te kunnen doen in 1 dag. Ahmad had van tevoren gevraagd of ons bezoek hun wel uitkwam, aangezien het goede vrijdag was, de dag waarop belangrijke processies plaatsvinden in de Semana Santa. Nee, dat was geen probleem.
Aangekomen in Arrahal merkten we direct dat veel wegen waren afgezet om de processie te kunnen laten plaatsvinden. We moesten onze auto ver weg parkeren. Ik had de servethouder (het cadeau), in bobbeltjesplastic ingepakt, onder mijn arm. Bij haar huis zagen we dat de processie langs haar straat ging en in volle gang was. Een troon met (volgens mij) enkele boetedoeners uit de tijd van de heilige Jezus zagen we van achteren verderop in de straat. Er hing een heerlijke geur van wierrook. Ahmad maakte een foto en een filmpje van de de troon vanaf de ingang van het huis. We belden aan, maar er deed niemand open. Ze waren kennelijk toch ergens naar de processie aan het kijken, die al vroeg in de ochtend gestart was.
Ahmad was licht geïrriteerd. Anders dan hoe de meeste Andalusiërs bekend staan is hij een ´man van de klok´ die altijd op tijd komt op afspraken. Hij houdt er ook niet van om ergens heen te gaan met ´el tiempo en el culo´, maar hij gaat altijd vroeg van huis weg om op tijd te zijn. En hier was men gewoon niet thuis zonder bericht op de afgesproken tijd. We kwamen er ook achter dat ik de servethouder zo stevig had vastgehouden, dat het glas van onderen gespleten was! Wat speet me dat. Hij stuurde, nadat we zeker een half uur hadden gewacht, een berichtje aan de schoonzoon dat we ervandoor gingen aangezien er niemand thuis was.
Ik wilde ook niets liever dan zo snel mogelijk naar zijn dochter en haar lieve man gaan. We voelen ons altijd zo fijn bij hun in de campo.
Zijn dochter stuurde ons gisteren enkele foto´s die zij tijdens het heerlijke bezoek gemaakt had van ons en haar zus.
Het was een heel mooi en gezellig samenzijn met deze lieve jonge mensen. Toen we eenmaal thuis waren kregen we een lief berichtje van zijn dochter. Dat zij van ons hielden. Ik voel me heel gelukkig met dat ze zei dat ze van ons hield en niet alleen van haar vader. Tenslotte ben ik eigenlijk de ´stiefmoeder´. Maar het gevoel is wederzijds. Ik mag zijn dochter en haar man alsof het mijn eigen kinderen zijn en voel me erg op mijn gemak bij hun. Hun kindje is ook een lief klein schatje❤
In de zomervakantie zullen ze verhuizen naar Quadalcanal, dat veel verder weg ligt. Meer dan honderd km verder dan Sevilla. Maar we verheugen ons er heel erg op ze in oktober van dit jaar daar weer te gaan zien. Inshallah.
Anders dan in Nederland heb je hier geen eerste en tweede paasdag. Net zo min als je hier een eerste en tweede kerstdag hebt.
Hier heb je de semana santa, die voorafgaat aan de zondag waarop in Nederland pasen wordt gevierd. De kinderen hebben deze week vrij en donderdag tot en met zondag zijn officiële feestdagen. Overal in Spanje worden processies gelopen, waarin mannen en soms ook vrouwen met een baar met daarop loodzware beelden lopen te sjouwen. Dat gebeurt vooral aan het einde van de middag en gedurende de avond. Het is nu 18.26 en ik hoor vanuit ons optrekje het tromgeroffel en de muziek van een processie.
In sommige plaatsen van Andalusië gaat het er wat anders aan toe dan in de rest van Spanje ? ´Viva la guapa´ (de heilige maagd Maria) ??
Vandaag waren ook de winkels dicht, maar dat gold niet voor de Lidl. Omdat wij wat boodschapjes vergeten waren liepen we vanmorgen naar de Lidl. Het was heerlijk weer en de lucht was heel helder. Ik vond alles prachtig en liep als een verliefde toerist om me heen te kijken naar al die helderheid en dat frisse groen.
Reclame voor een seksclub voor mannen en vrouwen te midden van de onschuldige bloemetjes. ´Omdat je het verdient´?
Deze foto maakte ik gisteren. Ik was opgestaan met een moe en zeer loom gevoel. Het ontbijt had ik met moeite naar binnen gewerkt en ook daarna voelde ik een onbestemde negativiteit. Dat is natuurlijk nooit de bedoeling van een vastende, maar ik denk dat niemand ontkomt aan dat soort dieptepuntjes. De vastenmaand is er geen van alleen maar halleluja en hosanna. Ik ervaar ook mijn kwetsbaarheid en gevoelens van zwakte. Ik denk dat het chronische slaaptekort me gisteren opbrak. Omdat je pas laat eet en al vroeg moet opstaan om te eten is de nachtrust kort. Hooguit 5 uurtjes. Dat kan je compenseren door overdag wat te slapen, maar tot gisteren was mij dat niet gelukt.
Er stond ook een programma op me te wachten gisteren. Ahmad moest naar een privékliniek in Malaga voor de behandeling van zijn nastaar door middel van laserstralen. Hij wist al dat vooraf een pupilverwijder in zijn ogen gedruppeld zou worden en dat hij niet zelf terug zou kunnen rijden. Dus daarom moest ik mee om hem terug te rijden. Ik maakte me daar een beetje druk over. Zou ik wel wakker en alert genoeg zijn om te rijden door het drukke verkeer van Malaga? Ik ben sinds ik zelf staar had en daar jarenlang niet aan geholpen werd een bangerd geworden achter het stuur. Ik heb die jaren met beperkt zicht niet voldoende kunnen zien om met zelfvertrouwen te rijden. Inmiddels kan ik al jaren wel goed zien na een staaroperatie, maar de angst om te rijden zit nog in mij. Ik voel de angst alleen de uren voordat ik achter het stuur ga zitten. Rijd ik eenmaal, dan merk ik dat het rijden helemaal geen probleem voor me is.
Ahmad werd snel geholpen en al direct merkte hij dat hij nu weer heel scherp kan zien. Ik ben echt blij voor hem. Eigenlijk had hij een afspraak voor de behandeling van zijn nastaar in oktober in het algemene ziekenhuis waar hij verzekerd is. Maar hij heeft ervoor gekozen daarop niet te wachten en zijn oog tegen betaling te laten behandelen in een privékliniek. Nu kan hij op 21 april naar Nederland afreizen met twee goede ogen.
Eenmaal thuis voelde ik me beter dan in de ochtend, maar nog steeds was ik erg moe. Uiteindelijk, vlak voor het eten om 20.50, heb ik toch heel even kunnen wegdommelen en dat heeft me verkwikt. Vandaag voel ik me een stuk sterker.
Begin van de dageraad bij een heldere dag. De maan zakt weg achter de heuvels.
De zon komt op boven de kust van Malaga. Genomen met zoemlens vanuit slaapkamer.
Er komt nog wat saharastof aanwaaien. We blinderen de ramen telkens als het regent.? Ahmad heeft ze te mooi schoon gepoetst om vuile druppeltjes toe te staan.
Dus dat wordt afzien voor degenen die die de beelden gaan rondsjouwen. Afgelopen vrijdag kwam alvast een beeld van Jezus op een ezeltje voorbij (la borriquita). Een jaarlijks terugkerende traditie, waarvoor alsnog elk jaar enthousiast wordt geklapt alsof het de eerste keer is. De afgelopen twee jaar hebben de mensen deze voor hen belangrijke processieweek moeten missen vanwege corona. Toch liep hier niet de hele straat uit om de ´imagen´ te bewonderen. Het lijkt of de belangstelling met de jaren minder wordt.
Net als in Nederland zijn ook in Spanje steeds meer mensen naar eigen zeggen ongelovig, al is dat nog niet de meerderheid van de de bevolking, zoals nu in Nederland.
Na een grijze maand is de lucht hier nu geklaard. Ik had gisteren bovendien een verhelderend gesprek met een van mijn kinderen. Het gaf een helder licht op een situatie en dat maakte mij en ook de ander heel gelukkig. Het gebeurde op de zevende dag van mijn vasten. Ik ben blij met de mooie ervaringen die ik nu al mag meemaken. God/Allah is Genadevol en Alwijs.
De natuur herstelt zich snel en laat haar perfectie zien. Dit is een van de redenen waarom ik geloof.
Gisteren reden we naar een ziekenhuis in een landelijke omgeving vlakbij Cartama. Ahmad was daarheen verwezen om te horen wat de datum van zijn operatie zou worden. Dat ziekenhuis ligt op 20 minuten rijden van ons huis en dat is niet verder dan het ziekenhuis in Malaga. De weg erheen is smal, maar schilderachtig en bij het ziekenhuis is een parkeerplaats waar altijd plaats is. Dat is een heel verschil met het ziekenhuis in Malaga, waarheen de weg druk is en filegevoelig. Bovendien is er bij dat ziekenhuis veel te weinig parkeergelegenheid en is het zoeken naar een parkeerplekje daar een hel.
Het tussen de heuvels en bergen gelegen ziekenhuis oogt modern en overzichtelijk. Ahmad werd heel snel geholpen. Voor ons zat een mooie jonge urologe in chirurgenkleding. In mijn ogen zijn veel werkenden piepjong, maar dat komt omdat ikzelf oud ben ?. Maar ik zag aan haar dat ze efficiënt was en toen ik keek naar haar handen en armen, kon ik me voorstellen dat zij het chirurgische werk prima zou kunnen klaren. Al direct werd duidelijk dat de operatie niet met spoed zal plaatsvinden. Het kan nog wel een paar maanden duren voordat Ahmad aan de beurt is. Er is geen acuut gevaar, maar alleen ongemak. Hij loopt al jaren rond met deze steen.
Ze legde ons de details van de operatie uit en Ahmad moest een aantal formulieren ondertekenen. Dat voelde goed, want dan weet je ook dat er zeker iets staat te gebeuren. Maar wanneer is dus niet zeker. Ook niet waar de operatie zal plaatsvinden. Maar als het zover is, dan zal hij gebeld worden.
Het ziekenhuis Quadalhorce ligt in een mooie omgeving. De zon bescheen het groen en de wilde bloemen die zijn opgekomen na de langverwachte regenbuien. In de verte zagen we de besneeuwde bergtoppen van de Sierra de la Nieve
´Grond die hoort bij het ziekenhuis. Rechtsonder zie je een figuur die lijkt op een mediterende yogi vanachter gezien, maar het is een werknemer, van voren gezien, die de beplanting aan het maaien is
Het ziet er nu naar uit dat we toch op 21 april naar Nederland kunnen afreizen zoals we van plan waren.
Vanuit de slaapkamer. Het belooft een mooie dag te worden.
Mooie momentjes tijdens het vasten zijn er voor mij eigenlijk de hele dag. Want het gevoel dat ik heb gedurende een dag vasten kan ik met geen woorden beschrijven.
Een mooi momentje echt alleen voor mij vind ik het ontbijt voorafgaande aan de dageraad. Dan sta ik in mijn uppie op en drink ik aan ons keukentafeltje stilletjes koffie met een geroosterd broodje en dan nog een banaantje. Die koffie in de ochtend smaakt mij zo goed dat ik vanmorgen een grote bierpul vulde met koffie. Dat ging erin. Door die enorme hoeveelheid koffie was ik de hele dag zo energiek als een speedfreak. Geen slecht gevoel, maar het was op het manische af. Nu is het 18.33 en ik heb nog steeds een enorme energie. Geen probleem.
Na het ontbijt ga ik altijd even op het dakterras staan om de ochtendlucht op te snuiven. Vandaag getuigde een sterrenhemel ervan dat het een mooie zonnige dag zou worden. Ik zag een overbuurman zijn huis verlaten met een wandelstok en zachtjes de voordeur achter zich sluiten om zijn vrouw niet wakker te maken. Hij gaat elke ochtend voor zonsopgang een uur wandelen en ziet kennelijk ook graag hoe het langzaam licht wordt. Ook keek een kat van Miguel even naar mij vanaf het dak.
Fietsen doe ik niet tijdens de ramadan. Alleen de oefeningen van Nederland in beweging, om niet helemaal stram te worden en geen spierkracht te verliezen. Ik lees in plaats van het fietsen in de Koran. Eerst ga ik de Arabische Koran reciteren. Ik merk dat de lessen van opa Khalil langzaam terugkomen naarmate ik meer lees. Wat waren ook alweer de lang uitgesproken klinkers en de korte en dat soort dingen. Zit ik eenmaal in het ritme, dan wil ik niet stoppen. Daarna lees ik een stuk uit de vertaling. Ik schrik soms toch wel van sommige passages uit de Koran, die ik hier nu lees in een Nederlandse vertaling. Dan kan ik me voorstellen hoe de Koran kan overkomen op een andere lezer. Ik denk dat dit hem ook zit in hoe er vertaald wordt. Elk Arabisch woord heeft veel betekenissen en bovendien moeten de verhalen gezien worden in de context van de tijd van de profeet. Alle profeten werden in hun tijd belachelijk gemaakt door ongelovigen, maar sommige profeten en hun discipelen werden werkelijk vervolgd en bedreigd met de dood. Zij moesten zich wel verdedigen. Ook wordt in de Koran zelf gewaarschuwd dat sommige dingen die erin staan letterlijk moeten worden opgevat en andere overdrachtelijk en dat het niet goed is als mensen juist de dingen die overdrachtelijk bedoeld zijn als letterlijk opvatten.
In de vertaling van Marmaduke Pickthall : Sura al Imran vers 7 He it is Who hath revealed unto thee (Muhammad) the Scripture wherein are clear revelations – they are the substance of the Book – and others (which are) allegorical. But those in whose hearts is doubt pursue, forsooth, that which is allegorical seeking (to cause) dissension by seeking to explain it. None knoweth its explanation save Allah. And those who are of sound instruction say: We believe therein; the whole is from our Lord; but only men of understanding really heed.
In de Nederlandse vertaling van een Pakistaanse geleerde: Hij is het, Die het boek heeft nedergezonden; er zijn verzen die onoverdrachtelijk zijn, zij vormen de grondslag van het Boek, en er zijn andere (verzen), die zinnebeeldig zijn. Maar degenen in wier hart dwaling is, volgen die welke zinnebeeldig (bedoeld) zijn en zoeken tweedracht en de verkeerde uitleg. En niemand kent de juiste uitleg dan Allah en degenen die vast gegrondvest zijn in kennis, die zeggen: ´Wij geloven er in; het geheel is van onze Heer´; en niemand trekt er lering uit dan zij die begrip hebben.
De Koran is voor veel uitleg vatbaar en er zijn heel veel boeken geschreven om de verzen te verklaren. Wij mensen zijn beperkt in wat we kunnen begrijpen. Shekh Nazim placht te zeggen: Wat het verstand kan bevatten past in een theekopje, maar wat het hart kan omvatten is als een oceaan.
Een ander mooi moment is dat van het ontvasten. Dat je de minuten aftelt en precies bij zonsondergang je eerst hapje eet na een dua. Ahmad verwent mij elke dag met een bord met daarop in dunne plakjes gesneden appel bestrooid met kaneel en besprenkeld met wat honing en daarbij ook wat vijgen, omdat we geen dadels hebben. Het is voor het eerst in alle jaren dat ik vast dat iemand die verwennerij voor mij klaarzet bij het ontvasten ❤.
