Weekend

Eigenlijk is het voor ons altijd weekend. We hebben elke dag vrij en dat is geen straf. Alleen valt er weinig te melden als je activiteiten er elke dag ongeveer hetzelfde uitzien en volgens het zelfde ritme verlopen. Voor mijzelf is dat heerlijk, maar voor een eventuele lezer is dat saai.

Net heb ik wat zitten klooien aan een schilderijtje van mijn twee dochters toen ze klein waren, naar een foto die mijn moeder van ze genomen heeft. Het schilderij overtuigt me nog niet. Ik heb het idee dat ik nu op een bepaald niveau blijf steken. Misschien moet ik toch een keer les gaan nemen.

Verder heb ik mijn haar gewassen vanmorgen en voor de gein (omdat ik toch niet veel te doen had) een Carmen krulsetje getest. Het viel niet mee om de voorverwarmde krullers op een nette manier in mijn haar te rollen. De tweede poging verliep iets beter dan de eerste. Toen ik na een minuut of 5 de krullers er weer uit liet vallen stond ik versteld van de krul in mijn haar. Maar of ik er blij mee ben is een tweede. Ik herkende mijn hoofd niet met de Shirley Temple krullen en mijn haar is nu ineens kort. Het was een raar ouderwets hoofd, dat me aankeek in de spiegel. Niet mijn hoofd. Na borstelen zaten de krullen er nog in, maar niet meer zo stijfjes.

En zo lummel ik wat aan, vrouw op leeftijd met niet veel taken. Maar ik geniet tenminste nog.

Dat geldt niet voor mijn 87-jarige buurvrouw, die me nu weer regelmatig belt voor een klusje. Ze heeft er genoeg van om dagelijks alleen maar haar huishouden te doen (voor zover dat gaat met de niet genezende wonden aan haar voeten en haar jicht) en daarnaast de hele dag voor het raam te zitten en naar buiten te kijken. Sinds zij haar heup heeft gebroken zit zij de de hele dag binnen en gaat ze vrijwel niet naar buiten. Deze voorheen sociaal actieve vrouw is nu voor gezelschap afhankelijk van bezoek dat bij haar aanbelt. Daarnaast komt de wijkzuster dagelijks om haar voet te verzorgen en heeft ze eenmaal in de week huishoudelijke hulp. Buren en verwanten zijn lief voor haar, omdat het een heel lief mens is, maar ze voelt zich vaak bedroefd en hopeloos.

Zij heeft als vermaak alleen de tv en de radio, ze heeft geen internet, leest niet en ze heeft ook geen hobby’s buiten haar huishouden. Zij voelt zich vaak eenzaam en in de steek gelaten.

Ik denk dat zij niet de enige oudere is die zich zo voelt en dat vind ik schrijnend. Maar inwonen bij haar kinderen of verhuizen naar een aanleunwoning zou ze ook niet willen.

Soms vraag ik me af hoe ik me zou voelen in haar plaats en wat ik zou doen. Ik weet het niet. Ik maak mezelf wijs dat ik heel goed alleen kan zijn en me wel zou bezighouden, maar ik kan dat niet beoordelen, omdat ik al jaren niet alleen ben. Ook maakt het een enorm verschil of je zelfstandig naar buiten kan, al is het maar voor een wandelingetje, of dat je aan huis gekluisterd bent, omdat je niet met je rollator het ene trapje kan nemen dat leidt naar de buitendeur van je portiekwoning. Dat moet wel een gevoel geven van gevangen zijn in je huis.

Eenzaamheid

Zoals sommige lezers weten doe ik een paar keer per week boodschappen voor mijn wat oudere overbuurvouw. Daarnaast verricht ik wat hand en span diensten, zoals het in de container gooien van haar vuilniszakken en andere kleine karweitjes die voor haar nu lastig zijn. Maar ik denk dat het belangrijkste voor haar het contact is dat we op die manier hebben. Doordat ik vaak even bij haar ben en door de gesprekken die we dan hebben is er ook menselijk contact. En dat is heel belangrijk.

Ik weet dat jongeren ook last hebben van eenzaamheid en een geïsoleerd gevoel vanwege de corona-maatregelen. Maar jongeren hebben nog altijd hun virtuele platform. Via internet hebben zij nog contact met anderen. En zij kunnen de deur uit voor boodschappen of een wandeling.

Het is voor iemand die mobiel is en naar buiten kan moeilijk om zich voor te stellen hoe het is voor een aan huis gekluisterde oudere, die geen internet heeft en geen smartphone, om de hele dag binnen te zitten en te wachten tot er iemand belt of langs komt. Vanmorgen belde ik mijn buurvrouw om te vragen of ik vandaag wat boodschappen voor haar kan halen en ik trof haar heel verdrietig. Ze had het hele weekend alleen gezeten en gisteren tevergeefs met een pot koffie zitten wachten op haar ex-schoonzoon, die elke zondag langs komt. Hij kwam niet en belde ook niet af! Toen zij haar kleinkind belde, werd ze weggedrukt en ook niet teruggebeld. Ze weet dat ze die dingen niet persoonlijk moet opvatten en dat het gewoon kan zijn dat haar kinderen en kleinkinderen het druk hebben. Maar alsnog doet het pijn. Het doet haar verdriet dat er niet de moeite wordt genomen om later terug te bellen.

Ze huilde aan te telefoon. Ook deze flinke en sterke vrouw, die goed alleen kan zijn, heeft haar breekpunt. En dan is zij nog iemand die, sloffend door het huis, haar hele huishouden nog zelf doet en zelf haar eten kookt. Ze zegt: ‘Ik kan me wel bezig houden met karweitjes in het huis, maar daarmee kom ik niet af van dat eenzame gevoel’. Zij is altijd een erg sociaal persoon geweest met heel veel contacten en dat is nu ineens erg anders. Dat is moeilijk voor haar, hoe goed zij ook probeert de moed erin te houden.

Zij is niet de enige. Ze vertelt me over vriendinnen en kennissen van haar, die helemaal gek worden van eenzaamheid en geen zin meer hebben in het leven. Dat zijn thuiswonende ouderen.

Ikzelf ben ook een dagje ouder, maar heb een man naast me en lieve kinderen en kleinkinderen. Ik weet dat er voor mij ook een tijd kan komen dat ik alleen zal zijn en ik denk nu dat ik daar goed mee zal kunnen leven. Maar echt weten hoe dat is, dat kan ik niet. En zeker niet hoe het zal zijn als je hulpelozer wordt en afhankelijker van anderen.

Maar één ding weet ik wel. Dat het belangrijk is om te kijken naar anderen in je omgeving en om mensen je tijd te geven, als je die hebt. Wij ouderen en recent gepensioneerden met een nog goede gezondheid, hebben voldoende tijd om mensen die nóg ouder zijn dan wijzelf tijd te geven. Wij hebben tijd om hen te helpen met kleine karweitjes die zijzelf niet meer kunnen doen en bovenal met contact en vriendschap. De kinderen en kleinkinderen van die ouderen hebben die tijd niet, ook al zouden ze die wel willen geven aan hun oudere moeder of oma. Ze hebben het gewoon te druk met werk en gezin.

Dus ik zou een oproep willen doen aan jong gepensioneerden zoals ik. Kijk in je omgeving of daar een oudere is, die jouw hulp en gezelschap kan gebruiken. Het is leuk om te doen en misschien red je er een leven mee.

Ouderdomskwalen

Met een zucht zak ik neer op de bank van de wachtkamer bij de afdeling orthopedie van het ziekenhuis. Ik heb net een röntgenfoto laten maken van mijn beide hallux valgus-voeten. Misschien kunnen ze geopereerd worden. Het vooruitzicht eindelijk normaal in schoenen te passen trekt me zeer.
Een vrouw die een eindje van me af zit kijkt me begripvol aan, alsof ze mijn zucht wil bevestigen. Ik glimlach maar even naar haar en dat zet haar direct in beweging. Ze komt wat dichter bij me zitten en begint een gesprek. ‘Ik had het vannacht zo warm. Ik kon niet slapen. Alles plakte. Ik heb ook tena-lady. Ik ging eruit om te douchen en………’
Ik luister naar haar en hoor dat ze naast hartproblemen ook galstenen heeft. Maar die kunnen niet verwijderd worden omdat ze te dicht bij de nieren zitten. Ze is hier nu voor haar beide versleten schouders die ook flink pijn doen en waarvoor ze injecties krijgt. Ze woont alleen met haar twee katten. Geen man, geen kinderen.
Ik luister en ik luister. ‘Ik vind eten zo lekker, maar ik wil niet te dik worden. Ik moet voor het slapen gaan nog een boterham, want anders kan ik niet slapen.’ Ik begrijp haar probleem. Het hongergevoel in de avond als je al om 18.00 uur je laatste maaltijd achter de kiezen hebt. Een hongergevoel dat veel mensen verdrijven met snacks en frisdranken. Ik doe haar het idee aan de hand te gaan eten volgens Spaanse tijden. De laatste lichte maaltijd om 21.00 uur in de avond en geen snacks en snoep. Ze vindt het een geweldig idee. Verder wil ze altijd graag naar de Turkse tv kijken om 16.00 uur in de middag, maar dat is net het moment dat haar katten eten moeten hebben. Ik vertel haar over interactieve tv. ‘O, wat geweldig!’, roept het lieve mens uit. Of ik haar dan kan komen uitleggen hoe je dat moet bedienen. Ik krijg een soort deja vue en ga ’terug in de tijd’, toen ik me dagelijks voor ieders kar liet spannen voor uiteenlopende taken. Meestal zaken die eigenlijk horen bij het maatschappelijk werk. Ik heb hier later zelfs mijn beroep van heb gemaakt.
‘Ik vraag of mijn buurvrouw het uitlegt’, hoor ik haar dan ineens zeggen. ‘Ja, goed idee’, zeg ik opgelucht. ‘Ik voel me zo goed als ik met u praat’, vertrouwt ze me toe. Ikzelf ben moe geworden en hoop na een uur wachten nu eindelijk aan de beurt te zijn voor mijn voeten, maar ik glimlach naar haar en zeg: ‘Daar ben ik blij om’.
Als zij weggeroepen wordt omdat het haar beurt is, verval ik in gepeins. Ik vind het niet fijn om staar te hebben aan mijn rechteroog en hallux valgus aan beide voeten, maar ik mag me alsnog gelukkig prijzen met mijn lichamelijke conditie, met de kinderen en kleinkinderen die om me heen zijn en mijn lieve Ahmad. Alhamdulillah.
Moge Allah alle zieke en eenzame mensen zegenen en kracht geven.