Als het goed is moet je naarmate je ouder wordt ook wijzer worden. Ik weet dat dit niet in alle gevallen zo is. Ik heb daarvan o.a. een studie kunnen maken toen ik om het huishoudelijk inkomen aan te vullen bejaardenflatjes ging schoonmaken. Tijdens deze werkzaamheden stuitte ik op een zee van vergelijkingsmateriaal. Ja, er waren oude mensen die wijs waren, maar er waren ook verbitterde mensen en zelfs kinderachtige mensen. Ik was toen zelf nog jong en ik vatte wat ik daar meemaakte en zag samen met de gedachte dat de oudere mens een karikatuur van zichzelf wordt. Ben je in je jonge jaren al een bazig type, dan kan het zijn dat je als oudere een ware tiran wordt. Ben je een somber type, dan kan het zijn dat je op je oude dag helemaal bijna niet meer lacht. Ook in de groeven van het oudere gelaat zie je het karakter weerspiegeld. Een jong persoon kan een heel gemeen innerlijk soms nog verbergen achter een mooi en glad uiterlijk, maar naarmate de mens ouder wordt gaat het gezicht steeds meer de binnenkant weerspiegelen. Naast het karakter van iemand spelen natuurlijk ook de ervaringen (leuk en minder leuk) die een persoon opdoet in zijn of haar leven een rol. Die beïnvloeden de kijk op het leven. Daarbij is het dan ook weer zo dat wat voor de één een onoverkomelijke ramp is, door de ander gemakkelijker verwerkt wordt.

Ik begin nu ouder te worden, ben nu ruim 64 jaar. Hoe zit dat dan bij mij? Ik was in mijn jonge jaren een optimist, die altijd met een mild en vaak zelfs bewonderend oog naar anderen keek. Natuurlijk zag ik toen ook veel lelijks gebeuren, maar het lijkt wel of ik me daar niet door van de wijs liet brengen. Ik bleef altijd en onder alle omstandigheden een soort grondvertrouwen houden, dat alles op den duur goed zou komen. Dat de mens in wezen goed was, maar soms door omstandigheden het verkeerde deed.
En nu dan? Hoe zie ik dat nu? Vanmorgen had ik ruim de tijd om daarover na te denken, want vanaf het ochtendgebed kon ik niet meer slapen en lag ik wakker in mijn bed, ten prooi aan niet al te vrolijke gedachten. Misschien kwam het doordat ik gisteren de film ’12 years a slave’ had gezien. Die film had me aangegrepen, zoals alle films die gaan over onrecht en wreedheid. Waarom laat ik me daar nu zo door van de wijs brengen. Hoe onwijs is dat? Wat heeft dit alles met mezelf te maken?
Ik weet dat niet precies, maar wat ik wel weet is dat als ik somber ben, dat dit dan altijd met mezelf te maken heeft. Als ik tevreden ben over mijn eigen gedrag, dan kan een ander doen wat hij of zij wil. Mij breng je niet van mijn stuk. Ik sta waar ik sta. Maar hoe sta ik nu? Ik sta niet stevig, ik wankel. En waarom? Om heel veel redenen.
Wat me het meest afstoot in mijzelf op dit moment is dat ik te snel een mening heb. Als of ik wat zou weten. Ik weet helemaal niks en ik kan eigenlijk nergens over oordelen. Maar dat doe ik de hele dag. Daar wordt ik helemaal gek van. Hoe ouder ik ben geworden, hoe een grotere beterweter. Jakkes. Ik ben er helemaal klaar mee.
‘Ware kennis bestaat erin te weten dat men niets weet’ heeft Socrates gezegd. En dat dit wijs is, besef ik nu pas. Ik voel het tot in mijn vezels. Kan ik dit ook goed onthouden en ernaar leven? Ik ga het proberen, want ik denk dat daarin de sleutel zit tot het beëindigen van mijn trieste gevoel. Dit zal voor een ieder anders zijn. Maar als jij je hierin herkent, dan is dat meegenomen. Daarom heb ik dit stukje geschreven.