Nou, eigenlijk niks, zoals ik ook niks heb met andere spullen. Zolang ik niet loop met gaten in mijn kleding, mijn spullen nog heel zijn en ik elke dag te eten heb ben ik een tevreden mens.

Ik voel nu een behoefte om voor de lezer één en ander te verduidelijken over mijn ‘schoenverleden’.

Mijn relatie tot schoenen is al vroeg in mijn leven verstoord. Vanaf het moment dat mijn stiefvader in ons leven kwam (ik was toen 3 jaar) was hij degene die met mijn broer en mij naar de winkel ging voor schoenen. Het was afgelopen met leuke kinderschoentjes voor meisjes met bandjes. Hij kocht voor mijn broer en mij dezelfde veterschoenen. Het waren Robinson jongensschoenen. Ik durfde niet te protesteren. De lompe bruine schoenen met spekzolen werden ons aangepast en snel afgerekend. Wij hadden niets te vertellen over de keuze ervan. Als ik zei dat ik ze zwaar vond aan mijn voeten en dat ze eigenlijk voor jongens waren, dan kreeg ik te horen dat dat goed was voor mijn voeten.

Als puber heb ik me afgezet tegen die jongensschoenen uit mijn kindertijd en ben ik belachelijk hoge hakken gaan dragen met plateauzolen. Niet goed voor de voeten. Het op spitzen staan in de balletschool was evenmin goed. Toch had ik daar lange tijd van mijn leven geen last van.

Tijdens mijn eerste huwelijk had ik geen geld om uit te geven aan kleding of schoeisel voor mezelf (hoe dramatisch dat misschien ook klinkt). Ik kan me nu niet meer voorstellen dat ik het toen heel normaal vond dat ik zomer en winter liep op open sandalen met een sleehak van de markt, terwijl mijn (drugs gebruikende) echtgenoot met kleding liep van ‘House of England’. Ik stond er werkelijk niet bij stil dat dit complete waanzin was. Ik liep zelfs met tweedehands kleding van een buurvrouw, die me een paar maten te ruim zat. Mijn voeten hadden zoveel eelt, dat mijn hielen en tenen leken op een uitgedroogd landschap met scheuren. Ik had niet in de gaten dat dit niet klopte, maar was alleen bezig te overleven en mijn kinderen tenminste eten voor te zetten. Af en toe kregen ze wat kleding, gekocht bij Zeeman of Wibra. Shabnam, de generaalsdochter, vroeg zich nooit af of het wel klopte dat er nooit geld was. Ze leerde leven van weinig geld en wist er alsnog iets van te maken. Die gewoonte om zuinig te leven is nooit helemaal weggegaan.

Vanaf ongeveer mijn 50e had ik ineens een zware vorm van hallux valgus. Van de ene dag op de andere had ik een helse pijn in mijn voeten. Ik kon nauwelijks lopen op de sandalen die ik toen aan had. Dit overkwam me plotseling op een vakantie in Malgrat de Mar met mijn tweede echtgenoot en het gezin van mijn oudste dochter. Ik zocht wanhopig op een markt naar een schoen die verlichting kon geven bij het lopen. Ik weet nog dat mijn toenmalige schoonzoon me uitlachte. Hij had, denk ik, geen idee hoe een pijn in mijn voeten ik op dat moment had.

De jaren daarop ging ik elk jaar langs bij een podoloog die me steunzolen verschafte. Ik kon al die jaren voor schoenen alleen terecht in speciale schoenenwinkels voor mensen met moeilijke voeten.

Tot ik, een jaar of zes geleden, geopereerd werd aan de ergste hallux valgus-voet met jubelteen. Enkele jaren later aan de andere voet. Sindsdien loop ik op wolken op sportschoenen met een brede leest.

Het is moeilijk uit te leggen aan mensen hoe een opluchting het is als je van altijd pijn na een uurtje lopen ineens gewoon goed kan lopen zonder pijn. En daarnaast ook: hoe een opluchting het is dat je in de winkel altijd voldoende geld hebt om af te rekenen. Dat je portemonnee niet ineens leger blijkt te zijn dan je dacht omdat je echtgenoot er geld uit heeft gehaald voor de koffieshop, zodat je moet kiezen of je de kaas of het fruit zal terugleggen. En dat ik, wanneer ik iets nodig heb, het me kan permitteren. Ik heb dat lang niet gekund buiten mijn schuld. Wat ik daaraan over heb gehouden is dat ik zeer economisch omga met mijn geld, spullen en voedsel. En dat ik besef dat een overvloed aan middelen niet vanzelfsprekend is. Voor mij is het alleen belangrijk voldoende te hebben. Meer hoef ik niet.

Mijn kinderen hebben het nu allemaal heel goed door het harde werken dat ze doen en de kwaliteiten die ze hebben. Maar nog steeds zie ik dat ze volop kunnen genieten van wat ze hebben en meemaken. Mijn oudste dochter, die het bijzonder goed heeft, is nog steeds iemand die geen eten zal weggooien. Ik zie dat mijn kinderen hun kinderen veel meer verwennen met materiële zaken dan ik hun ooit heb kunnen verwennen. Maar alsnog nemen mijn kinderen mij dat niet kwalijk en zeggen zij dat ze een fijne jeugd hebben gehad. Ze beseffen heel goed wat de waarde is van alles door wat ze hebben meegemaakt, evenals ik.