La borriquita

Gisteren was het weer zover. Het begin van de Semana Santa is aangebroken. Hier in Alhaurin de la Torre is het eerst beeld (in Spanje zegt men ´imagen´) dat door de straten wordt gedragen la borriquita. Het is Jezus op een ezeltje met aan zijn zijde een vrouwfiguur (ik denk Maria Magdalena). Het beeld wordt door de broeders en zusters van de hermandad weggedragen vanuit de plek waar het de rest van het jaar veilig binnen blijft achter brede, hoge deuren. De dragers lopen met hun loodzware last door de straat die grenst aan ons doodlopende straatje, elk jaar weer op vrijdag.

Deze traditie gaat de mensen hier nooit vervelen. Elk jaar opnieuw poetsen mensen de gevels van hun huizen en wordt ook de straat, waarlangs de stoet voorbij zal trekken, schoongemaakt. Veel mensen geven zelfs hun gevels een extra verfje vanwege deze heilige week en overal hangen fluwelen doeken voor de ramen en vanaf de balkons. De ramen worden omlijst met palmtakken. Mensen uit de omtrek snellen toe in hun mooiste kleding om niets te missen van het spektakel. Als de imagenes voorbij komen wordt er eerbiedig geklapt en zelfs hier en daar een traantje weggepinkt. Mensen zijn oprecht ontroerd.

Christenen en Katholieken geloven in Jezus als martelaar, die gefolterd en gekruisigd zou zijn om te boeten voor de zonden die de mensheid tekens weer begaat. Jezus, de vredelievende profeet, die predikte dat je, als iemand je sloeg op één wang, dat je dan de andere wang diende toe te keren. Zijn laatste woorden zouden zijn geweest: ´O God, vergeef deze mensen, want zij weten niet wat zij doen´.

In de Islam wordt niet geloofd dat het Jezus was die werd gekruisigd, maar dat het een ander was die de gestalte van Jezus had aangenomen. Jezus is volgens de Koran door God/Allah ten hemel opgenomen en zal ooit wederkeren op aarde. (Degene die de gestalte van Jezus kreeg en in de plaats van Jezus gekruisigd is zou Judas kunnen zijn. Judas was degene die Jezus verraadde voordat de haan drie maal gekraaid had. Maar dat is mijn eigen interpretatie)

157 And because of their saying: We slew the Messiah, Jesus son of Mary, Allah’s messenger – they slew him not nor crucified him, but it appeared so unto them; and lo! those who disagree concerning it are in doubt thereof; they have no knowledge thereof save pursuit of a conjecture; they slew him not for certain.
158 But Allah took him up unto Himself. Allah was ever Mighty, Wise.
(Verzen uit sura 4, An Nisa, vertaling van Marmaduke Pickthall)

Hoewel ik de vergevingsgezinde woorden van Jezus voor zijn sterven, zoals opgetekend door de bijbel, prachtig vind en ontroerend, ben ik blij met de versie in het andere heilige boek, de Koran, het boek dat kwam na de bijbel.

Hoe zou het kunnen dat Allah een zo groot profeet als Jezus liet afslachten? Wat voor een voorbeeld zou dat zijn? Hoe kan het zijn dat mensen werkelijk geloven dat een ander opdraait voor hun zonden? Ik geloof dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen daden.

De boom die altijd groen blijft

Gisteren had ik het over de troost die je kan zoeken in je geloof. En dat ik weet dat niet iedereen gelooft in God, profeten, heilige boeken, engelen en een leven na de dood. Mijn opvoeders geloofden daarin ook niet en ik ben opgegroeid in een omgeving waarin het geloof wel af en toe ter sprake kwam, maar waarin dan direct gezegd werd dat geloven voor de dommen en zwakkeren onder ons is. Mijn broer en ik werden daarentegen wel op streng katholieke en protestante scholen geplaatst, waarschijnlijk door omstandigheden ingegeven. Maar dat was niet opdat we iets zouden opsteken van de deze gelovige invloeden. Er werden herhaaldelijk grappen gemaakt door mijn ouders, grappen en opmerkingen waarin zij de figuur van dominee, pater, priester of paus belachelijk maakten.

Ondanks dat sprak ik als kind al met God als ik alleen in mijn bed lag. Het gaf mij troost om mijn diepste gedachten, twijfels en verdriet geluidloos aan God te vertellen. Ik vond geen steun bij mijn beide ouders, was integendeel bang voor met name mijn stiefvader, tot wie ik nooit rechtstreeks het woord durfde te richten. De enige bij wie ik onvoorwaardelijke liefde voelde, die ik bij mijn ouders en het beetje familie dat we verder hadden nooit voelde, was mijn broer. Maar hoewel hij bijna twee jaar ouder was dan ik, voelde ik meer dat ik hem moest beschermen tegen narigheid van de buitenwereld dan ik me door hem beschermd voelde. Hij betekende alles voor me en ik deed alles wat hij van me vroeg.

Door vele verhuizingen moest ik op elke school opnieuw wennen en opnieuw vriendschappen sluiten. Op school en bij het buiten spelen voelde ik me altijd gewaardeerd en geliefd, op de enkele keren na dat ik in de steek werd gelaten of verraden. Dat zijn normale dingen die voorkomen in het leven van kinderen.

Maar zoals ik al zei, voor troost en een luisterend oor, als ik wilde vertellen over mijn diepste angsten, verdriet, woede en twijfels, moest ik bij God zijn, want er was voor mij geen ander luisterend oor. Ik voelde me onder mensen van kinds af aan onbegrepen en hield naar buiten de schijn op dat ik uit net zo een normaal gezin kwam als andere kinderen. Ik hemelde zelfs mijn ouders op als zeer moderne vrijgevochten mensen.

In mijn puberteit zocht ik naar geloven of levensfilosofieën waarin ik mijn geloof kon plaatsen maar ik herkende mezelf niet in de geloven en filosofieën die ik tegenkwam op mijn zoektocht. Tot ik op mijn 27e de Koran las in een mooie Engelse vertaling. Ik weet niet waarom ik ineens zeker was dat ik me moest bekeren tot de islam en wat me zo ontroerde in de Koran.

Zoals bekend is neemt een moslim aan dat de Koran direct is opgetekend uit de woorden van Allah, die sprak tot de heilige profeet Mohammed wanneer deze in trance ging. Daaraan wordt door anderen dan getwijfeld, omdat het moeilijk voor te stellen is dat er telkens schrijvers klaarstonden om de woorden die kwamen uit de mond van onze heilige profeet, die analfabeet was, op te tekenen. Hoe kan het zijn dat alle suras in dit heilige boek bewaard zijn in de oorspronkelijke woorden, zoals uitgesproken door de profeet over een periode van 23 jaar? Het is een mysterie, maar zeker is dat dit boek nooit veranderd is over de jaren maar dat de oorspronkelijke Arabische tekst onveranderlijk is gebleven en met zulke woorden geschreven en zo poëtisch dat deze gemakkelijk in heel zijn lengte gememoriseerd kan worden door talloze mensen op de wereld.

Wat mij ontroerde is dat Allah herhaaldelijk in de Koran letterlijk het woord richt tot de profeet en dat zijn in de regel woorden van troost voor de profeet Mohammed, die alleen maar het goede wilde voor de hele mensheid.

Ik maakte als volwassene domme keuzes, waarschijnlijk omdat ik dacht dat ik niet beter verdiende. Ik heb daarover al eerder verteld in dit weblog. Evenals trouwens wat ik hierboven beschrijf.

Een belangrijk moment in mijn leven was het moment dat ik in aanraking kwam met de Naghsbandi Sufi Tariqat (n.b. tariqat betekent ´weg´) tijdens de jaarwisseling 1995/1996. Door de lessen van Sheikh Nazim leerde ik meer dan ik geleerd had tijdens mijn hele studie psychologie. Alle opgedane ervaring in mijn leven kon ik ineens in een bepaald licht zien. Jarenlang profiteerde ik van elke gelegenheid om de lessen letterlijk uit de mond van sheikh Nazim te vernemen tijdens de heilige maanden ramadan, toen hij nog in staat was naar Engeland of Duitsland te reizen om deze maanden met zijn leerlingen door te brengen. Later ging ik herhaaldelijk naar zijn woonplaats Levke in Cyprus om daar van hem te leren. Ook las ik alles wat ik aan boeken kon vinden over zijn lessen, die weer teruggaan naar zijn leermeester Sheikh Abdullah ad Daghestani.

Er zijn een aantal dingen die ik daarvan altijd heb onthouden en die mij telkens wanneer ik gebeurtenissen moeilijk vind steun bieden.

In het verleden heb ik herhaaldelijk in penibele omstandigheden verkeerd. Ik was op een zeker moment wanhopig, omdat ik niet wist hoe me te bevrijden uit de situatie waarin ik terecht was gekomen met mijn vier kinderen. Ik zag geen uitweg. Ik dacht dat ik voor altijd ongelukkig en angstig zou verder leven. Toch kwam er een uitweg. Nu ben ik gelukkig en leef ik zonder angst. De enige zorg die ik heb is dat het goed zal blijven gaan met mijn kinderen, die ieder nu hun eigen leven leiden en die ik niet meer kan beschermen voor wat dan ook.

Ik weet dat alles verandert en niets hetzelfde blijft. Er zijn momenten van pijn en ongeluk en er zijn momenten van geluk en pijnloosheid in het leven. Ik weet dat er een einde komt aan beide. Ik weet dus ook dat het geluk dat ik nu beleef samen met Ahmad niet voor altijd zal duren. We gaan een keer dood en de dood komt niet altijd zonder lijdensweg. Niemand weet wat de toekomst brengt en dat is maar goed ook, want anders zouden we ons daar druk om maken.

Ik denk dan aan de woorden van grandsheikh Abdullah ad Daghestani. Hij zei (in mijn woorden naverteld): ´Wees als een boom die zomer en winter groen blijft, bij regen, zon, sneeuw, vorst en stormen. Blijf altijd dankbaar en zeg nooit ´waarom?´. Alles is zoals het moet zijn en wat je overkomt is voor jou bestemd. Zeg alleen: alhamdulillah.

124.000 profeten

Portret ´en profil´ (water-olievlek op asfalt)

Door de tijden heen zijn er 124.000 profeten verschenen. Grote bekenden onder hen zijn Adam, Abraham (Ibrahim), Moses (Musa) en Jezus (Isa), vrede zij met hun allen. Sommige van de profeten hebben ons heilige boeken nagelaten, waarin goede raad staat en waarvan sommige verhalen letterlijk en andere overdrachtelijk gelezen moeten worden. Mohammed was de laatste profeet en meer zullen er niet komen.

Wel zijn er in alle tijden 124.000 heiligen op de wereld. Dit zijn de mensen met licht, de troostbrengers, de mensen die ons tot voorbeeld zijn door middel van hun vreedzame en perfecte manier van leven. Heiligen zijn niet altijd duidelijk zichtbaar. Het kan elke toevallige voorbijganger zijn, een zwerver misschien. Het zijn de mensen die we soms op cruciale momenten in ons leven ontmoeten en die om een onverklaarbare reden een sleutel blijken te hebben die een deur voor ons opent die voorheen gesloten was en ons helpt op ons verdere levenspad.

En wij mensen cirkelen om deze heiligen en profeten heen als insecten om een lamp. Want wij zijn niet perfect en de meeste van ons zijn beschadigd door erfelijkheid of door het leven. We lopen rond met een rugzak vol ballast en om uiteenlopende redenen maken we op individueel niveau en op grote schaal fouten, waardoor we elkaar en onze natuurlijke omgeving beschadigen.

Ik weet dat er mensen zijn die niet geloven in God noch profeten. Maar toch zoeken ook deze mensen troost en verlichting in vriendschap, liefde of spirituele steun op wat voor wijze dan ook. Steeds meer gaan mensen nu praten over hun innerlijk en wat hen overkomen is. Dat zie je in boeken die verschijnen en in series. Mensen worden opener. We zijn mensen en in staat tot reflectie en dat maakt dat we antwoorden zoeken op levensvragen.

Ik vind het mooi om te zien dat er steeds meer boeken verschijnen die tippen aan deze diepere laag in onszelf, de ziel ,die zich niet laat afschepen met tijdelijke genoegens en cadeautjes, maar die zoekt naar innerlijke rust.

Vreemde eend

Een paar dagen geleden heb ik mijn hele weblog kunnen opslaan in een PDF document met behulp van de plugin ´print my blog´. Daarna dacht ik erover mijn weblog helemaal van internet te halen, te meer omdat ik zag dat het door niemand meer bezocht werd. Ik miste het schrijven in het weblog niet, maar voelde het ´niet meer hoeven schrijven´ eerder als een bevrijding. Maar toen ik inlogde bij Strato en op het punt stond om mijn account en domein op te zeggen kon ik het niet. Ik besefte dat ik er nog niet aan toe was om mijn weblog te missen.

Wel blijft het zo dat ik steeds minder weet wát te schrijven. Ik voel me qua opinie en hoe ik denk over het leven een vreemde eend in de bijt, zoals ik dat ook al voelde in mijn jonge jaren. Is het dan wel verstandig om je gevoelens en gedachten te delen met lezers die je waarschijnlijk toch niet begrijpen of zelfs afwijzend staan tegenover je gedachten? Men zegt dat we leven in een democratisch land. Daarin zou het zo moeten zijn dat elke mening zijn recht van bestaan heeft en dat mensen tolerant staan tegenover elkaar en tegenover meningen die afwijken van de hunne. Dat idee heb ik niet. Integendeel heb ik het idee dat ik nu moet oppassen voor mijn woorden. Alles kan tegen me gebruikt woorden. Zo een sfeer heerst er nu. Dat remt mij enorm in mijn uitingen.

Laatst keek ik een paar talkshows terug op NLZiet. Dit om een beetje voeling te houden met wat mensen voorgeschoteld krijgen op de TV. Om de beurt mocht iemand zijn kennis of mening aangaande een actualiteit vertellen aan de talkshow-host. Ik kreeg daarbij sterk het gevoel dat er al een gemeenschappelijk standpunt was in de groep en dat de spreker die aan de beurt was moest oppassen binnen de lijntjes van dat gemeenschappelijke standpunt te blijven met zijn of haar woorden. Ik zag overwegend zure gezichten. Sommigen keken naar de ander of ze deze rauw lustten, maar dat non-verbale gedrag werd uiteraard niet in woorden getoond. Het maakte me triest. Ik besefte dat ik niets miste met het nooit kijken naar talkshows. Liever kijk ik naar interviews die worden gedaan door goede interviewers.

Waarin wijk ik af van de gangbare standpunten? Ik denk wat betreft mijn geloof. Het is al lange tijd voor veel mensen niet meer ´cool´ om te geloven in een Schepper. En dat terwijl het geloof in een Schepper voor mij het belangrijkste is en de leidraad voor mijn leven vanaf mijn vroegste jeugd, ook al waren mijn ouders atheïst. Zonder dat geloof had ik mijn leven niet kunnen leiden zoals ik dat gedaan heb, ondanks alle tegenslag. Ook nu put ik kracht uit mijn geloof en voor mij is het onvoorstelbaar dat mensen denken alles aan te kunnen zonder geloof. Ik denk dat dit maakt dat ik me een vreemde eend voel tussen mensen die denken dat alles maakbaar is tot het bittere einde.

Ik ben weer gaan lezen in de Koran en in boeken met de levenslessen van Sheikh Nazim (die ik alle in mijn e-reader heb overgezet). Daarin te lezen geeft mij veel vrede en steun. Een vrede die ik niet kan putten uit de ellende die heerst op veel plekken op de wereld en de reacties van mensen daarop.

Ik denk dat iedereen wel ergens in gelooft. Voor de één is dat de democratie, voor de ander de vrijheid van het individu, of de kracht van het succes als je er zelf maar in gelooft en goed je best doet, enz. Ik geloof in Allah/God, de Barmhartige en Vergevingsgezinde.

Het gevaar van boos worden

Eens vroeg een trouwe moslim aan de profeet vzmh wat hij moest doen om dichter bij Allah te komen. De profeet antwoordde: ´Wees niet boos´. ´Maar ik ben niet boos,´ sprak de man hierop. ´Ik wil alleen maar weten hoe ik dichter bij Allah kan komen en een betere moslim kan zijn.´ ´Wees niet boos,´ zei de profeet nogmaals en dit zelfde herhaalde zich voor de derde keer. De man had niet begrepen wat de profeet hem wilde duidelijk maken. Om dichter bij Allah te komen moet je in staat zijn je woede te beheersen, één van de moeilijkste dingen voor de mens, die geneigd is tot reageren met woede op gebeurtenissen, beledigingen, valse beschuldigingen enz.

Grandscheikh Abdullah ad Daghestani zei tijdens zijn leven dat teneinde een stapje dichter bij Allah te komen, cq je iman (geloof) te versterken, je minstens 40 dagen niet boos moet worden. Dan zou je een stapje verder zijn in je iman. En na nog eens 40 dagen niet boos zijn zou je nog een stapje verder komen, enz. Bij een aanval van woede evenwel, zonder dat je daarvoor achteraf vergiffenis vraagt aan Allah, zou je geloof een flink aantal stappen kelderen. Hij gaf ook het advies nooit langer dan drie dagen boos te blijven.

Beheersing van woede en geduld zijn veel geprezen deugden in zowel de islam als het soefisme. Er is een soefiverhaal over een soefiwijze die al een heel stuk gevorderd was op de weg naar nabijheid met de Geliefde (de Schepper, Allah). Hij werd dan ook alom gerespecteerd als een wijs en verlicht man. Hij was al jaren niet meer boos geweest. Op een bepaald moment kwam hij terecht in een streek waar men nog niet van hem gehoord had. Iemand vroeg hem of hij moslim was. Hierop ontstak de man in grote woede. ´Kan je dat niet aan me zien?´ brulde hij. ´Zie je niet hoe ik erbij loop, met mijn tulband en mijn staf? Weet je niet hoe bekend ik ben in het gebied waarvandaan ik kom?´ Hierop kelderde hij een flink aantal stappen in zijn iman. Zijn nafs (ego) had hem in zijn greep gekregen. Zijn arrogantie en ijdelheid verleidden hem tot deze woedeaanval.

Het nafs (ego) ligt overal op de loer om ons te strikken en veroorzaakt foute intenties en reacties. Het nafs doet zich voor als onze beste vriendje, een knuffelbaar diertje dat gekoesterd moet worden. Maar in werkelijkheid is het een stinkend monster.

Sheikh Nazim zei ooit dat als je in staat zou zijn om het ware gezicht van je nafs te zien, dat je dan dagen niet zou kunnen eten of slapen van walging. Je grootste vijand is je nafs. En de grootste jihad of strijd (Jihad ul Akbar) is de strijd tegen je eigen nafs. Onze vijand moeten we niet buiten onszelf zoeken maar binnenin onszelf. Als iedereen dat zou doen, dan was er vrede in de wereld.

Sheikh Nazim zei ook: als je je nafs onder controle hebt gekregen dan berijd je deze als een gevleugeld paard. Maar als je je nafs de controle laat overnemen over je ziel en je gedrag dan draag je het monster op je rug en loop je ermee te sjouwen. Verder raadt hij je aan om als je boos bent naar je gezicht in de spiegel te kijken. Dan kijk je het monster in de ogen.

Gedicht van de mysticus Attar

Ahmad vond dit gedicht op YouTube en toen ik het bekeek rolden de tranen over mijn wangen van herkenning en ontroering. Omdat ik het graag wilde delen met mensen die geen Spaans spreken heb ik de video gedownload en daarna voorzien van een Nederlandse ondertiteling.

Reza Fattahi

De video in zijn origineel is te zien op een YouTube kanaal genaamd The Two Worlds. Als je daar een kijkje neemt zie je dat er meer mooie video´s te zien zijn. Bovendien heeft de maker, Reza Fattahi, ook een website met mooie blogs. Hij heeft een boek uitgegeven op Amazon in drie talen met de titel ´The Two Worlds´.

Subliminale reclame

Ooit vertelde iemand mij dat in bioscopen mensen tijdens het kijken naar het filmprogramma advertenties kregen voorgeschoteld van frisdranken. En daarmee bedoelde deze niet de ‘normale’ reclame die je tussen de het voorprogramma en de film door krijgt te zien. Nee, hij had het over beelden (van bijvoorbeeld een flesje cola) die tussen de opnamen door in miniseconden zouden worden vertoond. Ze waren zo kort dat de toeschouwer het niet opmerkte, maar het zou intussen wel zo zijn dat de hersenen die beelden registreerden en onthielden. Intussen werd de kachel tijdens de voorstelling flink opgestookt zodat mensen dorst kregen. Als het dan pauze was, dan snelde menigeen naar het verkooppunt, waar pepsi en andere frisdranken werden verkocht.

Ik weet niet of het een flauwekulverhaal was.

Maar wat ik al enige jaren wel opmerk is dat in boeken, films en series openlijk enige propaganda wordt gemaakt voor het gebruik van alcohol. Als mensen iets te vieren hebben, troost nodig hebben of gewoon het gezellig willen hebben zie je ze met een een glas in de hand of een flesje naar elkaar proosten. Datzelfde lees je ook in boeken. Het is geen openlijke reclame, maar ik zie het wel als beïnvloeding en zelfs aanmoediging. Op die manier wordt drankgebruik tentoongesteld als een sociaal geaccepteerd gebruik, terwijl het toch gaat om een toxische stof die je oordeelsvermogen beïnvloedt en aantoonbaar niet goed is voor je lichaam.

Wat sigaretten betreft is er een nieuw bewustzijn sinds decennia. Roken is slecht voor de gezondheid en hangt samen met veel ziekten. Er mag geen reclame meer voor worden gemaakt. Maar drinken is nog steeds o.k. En in boeken en series wordt het vaak gepresenteerd als een waar troostmiddel dat bovendien nog zou verbroederen en vriendschappen in stand zou houden. Geen goed gesprek of gezelligheid zonder een glaasje! Ik overdrijf nu een beetje.

Het is iets dat mij dus opvalt aan hedendaagse films, series en boeken. Ik stoor me er niet aan. Ik hield vroeger (dat is nu bijna 50 jaar geleden) ook wel van een alcoholische versnapering, vooral van lekkere drankjes. En ik weet hoe het voelt als je een beetje aangeschoten raakt en dat warme gevoel vanbinnen krijgt. Ik begrijp dus de hang naar alcohol bij mensen heel goed.

In de Koran staat o.a. dat de nadelen van het gebruik van alcohol groter zijn dan de voordelen. In een later stadium van de onthullingen in de Koran (de Koran werd opgetekend gedurende een periode van 23 jaar) werd alcoholgebruik helemaal ontraden.

Zelf ben ik sinds ik moslim ben (nu 45 jaar en 4 maanden plus 7 dagen) geheelonthouder, net als Ahmad. ‘Wij hebben geen alcohol nodig,’ zegt Ahmad. ‘Wij kunnen zonder die drank genieten.’ En dat is waar. We zijn bovendien op een leeftijd dat we zo mogelijk nog bewuster met ons lichaam omgaan dan voorheen, omdat we graag zo lang mogelijk gezond willen blijven. Ik gun dat eigenlijk iedereen en daarom vind ik de nonchalance waarmee de eventuele schade van drankgebruik wordt weggewuifd zorgelijk. Mensen praten over vleestaks, suikertaks, enzovoort, uit zorg voor de te dik wordende welvaartsmens en het welzijn van dieren, maar over de schadelijke effecten van regelmatig drankgebruik hoor je niet zoveel, al wordt daar af en toe wel mondjesmaat aandacht aan besteed. Er zijn, denk ik, te veel mensen die graag alcohol drinken en dat ook zo willen houden. En er wordt goed aan verdiend.

Ik weet dat ik met dit stukje het risico loop dat de lezer me een zeikerd vindt ?.

Bio Moringa

Dit is geen reclame.

Ahmad had anderhalf jaar terug nog problemen met stenen in zijn blaas en een vergrote prostaat waardoor hij vaker moest plassen dan normaal. Dat laatste is een normale kwaal voor mannen op zekere leeftijd. Hij nam daarvoor op eigen houtje homeopathische ‘medicijnen’ in de vorm van voedingssupplementen.

Maar nu is hij geopereerd aan beide ongemakken tegelijk en plast hij weer als een jonge vent. Toch gebruikt hij nog steeds één van die voedingssupplementen. ‘Hoezo gebruik jij dat supplement nog?’ vroeg ik hem laatst. ‘Je hebt toch nergens last meer van? Wat is het voordeel?’ Het supplement dat hij dagelijks gebruikt heet bio moringa en hij koopt het bij Bol.

‘Ik heb het idee dat het me goed doet en energie geeft,’ legt hij uit. Er schijnen heel veel goede eigenschappen te zitten in het middel. Het zou goed zijn voor de botten en nog veel andere zaken Dagelijks eet hij er 3 tabletten van. Ik kijk op het potje. Er staat op: ‘dagelijks 1 tablet en de aanbevolen dosering niet overschrijden’. Wauw, Ahmad gebruikt al jaren een ‘superboost’! Ik waarschuw hem en zeg dat er op het potje staat dat hij er maar één per dag moet nemen.

‘Waarom neem jij het ook niet?’ zegt Ahmad. Ik bekijk de vele goede werkingen waarover men rept op internet en het lijkt me wel wat. Ik koop ook een potje en begin ze ook te nemen, 1 per dag. Dat is nu ruim een week geleden. ‘Merk je al wat van de werking?’ vraagt Ahmad een paar keer. In het begin merkte ik niet zoveel maar de laatste dagen begin ik echt wat te voelen. Het lijkt alsof ik veel meer energie heb. Ik loop met ferme tred, alsof ik ineens een paar jaartjes jonger ben. Ik ben minder moe, heb meer zin in activiteiten en ik heb mijn oude gewoonte opgepakt om weer spontaan met mensen te kletsen op straat, wat ik een hele tijd niet meer deed, omdat ik er gewoon geen inspiratie voor had en geen fut. Ik ben uitgelatener thuis en zing weer (al is het niet als een nachtegaal). Goed middel die moringa!

En dat terwijl we het een tijd terug nog veel hadden over ‘wat te doen bij overlijden van één van ons’. We maakten een protocol voor elkaar. Ik ordende mijn documenten, digitaal en qua papierzooi. En ten leste paste ik ook mijn begrafeniswensen weer eens aan bij DELA. Ik koos al eerder voor een natuurgraf, maar werd toen ontmoedigd door een medewerker van DELA die zei dat het lastig was en duur en dat er mogelijk niet genoeg plaats was. Vervolgens koos ik voor een islamitisch graf, maar dat heb ik nu weer gewijzigd, omdat ik zag dat er weldegelijk natuurbegraafplaatsen beschikbaar zijn op de Brabantse heide, een plek waar ik me verwant mee voel. Ik heb gekozen voor snel begraven, geen kaartjes, geen advertenties, geen bloemen, geen muziek, geen rouwauto’s, geen toespraken, geen koffie. Dat scheelt een hoop geld (waar DELA misschien niet blij mee is). Maar ik denk ‘cut the crap’ en stop me gewoon zo snel mogelijk in de grond in een biologisch afbreekbare kist of zonder kist. Dat zal mijn lichaam dienen als voedsel voor nieuw leven en mag ik lekker blijven liggen. Dit is natuurlijk en zeker ook volgens islam, maar dan zonder wassing en gebed. De wassing zal me niet schoonwassen van zonden en het gebed van anderen voor mij zal me ook niet redden. Ieder neemt zijn daden mee in zijn graf en er is geen mens die je na de dood nog kan helpen. Zo zie ik dat.

Het leven

Vandaag is het een regenachtige dag en die leent zich uitstekend voor activiteiten binnenshuis, zoals opruimen. Vandaag ging ik opruimend langs mijn documenten op de pc om te zien welke documentjes of hele mappen ik in de digitale prullenbak kon laten verdwijnen. Hierna ben ik van plan om ook een keer alle papieren documenten die ik bewaarde en die niet meer nodig zijn weg te gooien in de papierbak. Maar vandaag dus eerst even een duik in mijn digitale documentjes. Ik gooi heel wat documentjes in de digitale prullenbak. Zoals het hele ellendeverhaal rond de erfenis van wijlen mijn moeder, iets om maar liever voorgoed uit mijn geheugen en dat van de pc te laten verdwijnen. Al doende kom ik van alles tegen. Sommige documentjes trekken mijn aandacht, zoals het volgende met de titel ‘leven’:

“Het leven is een reis door de tijd”, zegt hij. “Je komt op kruispunten en moet je richting bepalen, elke minuut, elke seconde. En elke weg leidt weer naar een nieuw punt, waarop je moet kiezen. De keuzes die je maakt bepalen je leven. Er is geen terug, alleen vooruit”. “Heb je een advies voor mij?”, vraag ik hem. “Wees als een boom die altijd groen blijft in zomer en winter. Klaag nooit en zeg niet ‘waarom’, wees voortdurend dankbaar.”

Ik heb geen idee waar deze tekst vandaan komt. Is het de beschrijving is van een droom die ik had, een citaat uit een boek of een advies dat ik werkelijk heb gekregen van iemand of heb ik mezelf dat advies gegeven al typend? Kennelijk vond ik het in ieder geval zo belangrijk dat ik het wilde noteren en bewaren. In ieder geval vind ik het fijn om nu dit korte tekstje tegen te komen.

In het gegeven advies herken ik een soefi-gedachte die van mijn leermeester Sheikh Nazim zou kunnen zijn of van zijn leermeester grandsheikh Abdullah ad Daghestani. Laatstgenoemde sprak van de boom die altijd groen blijft en hij zei ook dat het niet goed is om ‘waarom’ te zeggen tegen gebeurtenissen die je overkomen, maar dat het beter is alles te zien als een gift van Allah waarvoor je dankbaar kan zijn. Ik vind het een mooie levensles, die ik ook in andere oosterse filosofieën ben tegengekomen.

In het westen zouden we in het kort kunnen zeggen. ‘Accepteer moedig wat het leven je biedt en kijk telkens opnieuw ter plekke wat de je het beste kan doen of zeggen. Kies bewust en blijf moed houden. En niet zeiken’.

Religie

Vanmorgen kwam aan de ontbijttafel godsdienst ter sprake en hoe dat een maatschappelijke cultuur beïnvloedt. We hadden het over gastvrijheid en hoe ik die mis in Andalusië. Toen we een keer in Arrahal waren, het dorp waar Ahmad geboren en getogen is, liet Ahmad mij het huis zien waarin hij was opgegroeid. We kwamen toen zijn overbuurvrouw tegen die hij zijn hele leven gekend heeft. Ze maakten een praatje op straat en vervolgens liet de vrouw ons trots haar huis zien. Dat was vreemd voor Spanje, want in Spanje plegen mensen elkaar niet uit te nodigen in hun huizen. Ze ontmoeten elkaar veelal in de talrijke bars. Het is zeldzaam dat iemand die géén familie is een kijkje wordt gegund in het huis van een ander.

De vroegere buurvrouw liet ons dus haar hele huis en patio zien, maar ze bood ons niets aan, nog geen glas water, terwijl ze wist dat we vanuit Malaga waren komen rijden, wat meer dan 200 km zuidelijker ligt. Ik verbaasde me daarover.

‘Dat is zo anders in Pakistan,’ zeg ik tegen Ahmad. ‘Daar is een gast bijna een heilige. Hij wordt met open armen ontvangen. Mensen delen hun laatste eten en staan zo nodig hun bed af en slapen zelf op de grond, als de gast maar niets te kort komt. In de islam staat gastvrijheid hoog in het vaandel’.

‘Volgens mij is dat gebrek aan gastvrijheid niet de typisch Andalusische cultuur,’ zegt Ahamd, ‘maar is dit opgelegd door het katholicisme. Hetzelfde is het geval in Italië. Daar is men ook niet gastvrij voor mensen buiten de familie’. ‘Maar in Griekenland zijn (of waren ze in ieder geval) wel heel gastvrij, zeg ik. ‘Ook daar is men katholiek, maar orthodox en niet rooms. Dat is weer een heel andere cultuur.’ ‘Ja inderdaad,’ zegt Ahmad. ‘Ik ben er steeds meer van overtuigd dat religie, zodra het een machtsbolwerk wordt, steeds meer een hoeveelheid van beperkende en benauwende regels wordt, die mensen verstikken.’ ‘Dat is zo en dat zie je in alle godsdiensten gebeuren,’ zeg ik, ‘en vandaar dat zoveel mensen zich afkeren van elk geloof. Eigenlijk is hetzelfde nu ook aan het gebeuren in de islam. Er zijn een aantal intolerante en liefdeloze imams die mensen bang maken in de moskeeën.’ ‘Bij het ontstaan van de islam was de islam een spirituele realiteit zonder naam en nu is het een naam zonder spirituele realiteit,’ zegt Ahmad. ‘Mooi gezegd,’ antwoord ik.

En dan begin ik over mijn Marokkaanse buurvrouw die laatst aan mijn deur kwam om iets te bespreken over de glazenwasser. Zij vertelde me dat ze met vakantie ging naar Marokko en had het over de betaling van de glazenwasser terwijl zij weg zou zijn. ‘Eigenlijk zouden we hadj gaan doen,’ zegt ze spijtig, maar met alle voorwaarden die men nu stelt en hoe ingewikkeld het is om erheen te mogen was het hun dit jaar niet gelukt toegang te verkrijgen en aangezien ze wel al vakantie hadden genomen gingen ze nu naar Marokko. Ik zei haar dat ik het jammer vond voor haar dat de hadj niet doorging en vertelde dat ik hadj gedaan had in 1999, toen het nog niet zo ingewikkeld was om dat te regelen. Ze was verbaasd. Daar stond zij met haar hoofddoek en keek me aan, terwijl ik daar stond in mijn spijkerbroekie en misschien wel met korte mouwen. ‘Dus je bent eigenlijk hadji,’ zei ze vol ontzag, alsof het een titel betrof of een diploma van goed gedrag. (NB Ik weet dat sommige moslims veel respect hebben voor mensen die hadj hebben gedaan, omdat dit gezien wordt als een soort wedergeboorte, maar voor mij betekent het feit dat iemand die op hadj gaat alleen dat deze het geluk heeft de gelegenheid ervoor te hebben en het geld ervoor over heeft.) Naar haar gezicht kijkend zeg ik: ‘Ik zie er niet zo uit en dat weet ik wel, maar ik wil niet opvallen’. ‘Dat is ook goed,’ haast zij zich te zeggen.

Ik weet dat met name in mijn buurt veel mensen een statement maken dat ze moslim zijn door bepaalde kleding te dragen. Ik heb ook een tijd in mijn leven een hoofddoek gedragen en wijde bedekkende kleding. Ik meende toen (en dat had ik vooral van ‘horen en zeggen’ van de moslims in mijn omgeving) dat dit goed zou zijn en ik ben een pleaser die alles zo goed mogelijk wil doen. Maar na het herhaaldelijk lezen van de Koran in diverse vertalingen heb ik geen bewijs kunnen vinden van de noodzaak van een hoofddoek of wijde kleding voor een vrouw of man. Ik meen dat het vooral gaat om een verzameling ethische regels die universeel zijn en feitelijk in vrijwel alle godsdiensten hetzelfde zijn en zelfs buiten een godsdienst voor elk logisch denkend mens vanzelfsprekend. Dat ik koos voor de islam om mijn religieuze gevoelens vorm te geven is met name omdat ik ontroerd werd door het lezen van de Koran en dat de islam geen paus kent of andere tussenpersoon tussen mij en de Almachtige. Dat imams nu optreden als experts en mensen schrik aanjagen met donderpreken, die hel en verdoemenis als afschrikmiddel gebruiken om allerlei regels aan mensen op te dringen vind ik jammer. Hetzelfde gebeurde en gebeurt nog in de de kerken.