Vandaag en ook al een paar dagen geleden las ik er over. Dat in Den Haag de islamitische begraafplaatsen vol zijn. Het is zo dat moslim immigranten tot op heden veelal hun doden begroeven in hun land van herkomst. Daar is uiteraard meer plaats voor een een eeuwig graf, dat volgens moslims voor een moslim zou zijn voorgeschreven. Daarbij is het zo dat een dode volgens de islamitische traditie zo snel mogelijk begraven dient te worden. Nu is het vanwege de coronacrisis niet mogelijk de doden per vliegtuig naar het buitenland te vervoeren en daarom werden de laatste tijd veel overleden moslims begraven op het islamitisch gedeelte van de kerkhoven die Den Haag telt. En daar is het nu vol. Er kunnen geen doden bij. De islamitische gemeenschap doet nu een dringend beroep om het aantal eeuwige begraafplaatsen uit te breiden. Hoe ethisch is dat, vraag ik mij af. Hoe ethisch is het om zoveel ruimte op te eisen voor graven in een land waar nauwelijks ruimte is voor het bouwen van huizen voor nog levende mensen. Ik ben zelf moslim, maar ik vraag me af of dat iets is dat de Schepper van ons wil. Zoveel ruimte innemen ten koste van anderen.
Ik ben al een tijdje bezig met me af te vragen wat ik zou willen dat er gebeurt met mijn lichaam als ik kom te overlijden. Ik wil niemand tot last zijn, heb daarom al jaren een begrafenisverzekering, zodat mijn nabestaanden in ieder geval niet voor kosten komen te staan. Bij DELA mag je kiezen wat je wil. Ik zat zelf aan een natuurgraf te denken, gewoon ergens in de natuur, zonder monument erop en zonder kist. Dat lijkt mij het meest logische. Maar mij werd verteld, toen ik DELA daarover belde, dat dit zo ´in de mode is´ dat dit ook gecompliceerd ligt in Nederland. Er zijn in elk geval geen natuurbegraafplaatsen in het dichtbevolkte westen van het land en het is duur. Een islamitisch graf zou goedkoper zijn, dus heb ik daarvoor mezelf aangemeld. Maar het liefst zou ik zo min mogelijk plaats innemen. Verbranden kwam ook nog in me op, maar ik heb gehoord dat de ovens van de crematoria zeer veel vuiligheid uitstoten. Dus dat is belastend voor het milieu en in mijn ogen tegennatuurlijk.
Mijn ideaalplaatje ziet er als volgt uit. Schaf de monumentjes en grafstenen af. Stel velden beschikbaar voor graven, waar mensen waardig en zonder kist begraven kunnen worden. Zonder kist, omdat een kist het natuurlijke vergaan van het lichaam tegengaat. Zeker als de kisten gevoerd zijn met niet afbreekbaar synthetisch materiaal. Ik heb nabestaanden die in graven liggen en ik bezoek die graven. En ik betaal voor die graven. Maar eerlijk gezegd doe ik dat meer uit schuldgevoel dan uit behoefte. Ik verlang datzelfde absoluut niet van mijn kinderen. Ik vind het kijken naar een graf en daarop bloemen leggen een soort idolatrie, die mij weinig zegt. Ik heb er geen behoefte aan dat dit voor mij gedaan wordt.
Mijn ideaal is een groot veld, waar mensen begraven kunnen worden met respect. De doden kunnen gewoon blijven liggen in die graven, maar wel kunnen er na verloop van tijd meer doden begraven worden op dezelfde plek. De lichamen vergaan immers en dat is de natuur. Geen grafstenen, geen gedoe op die graven.
In Medina liep ik langs de Jannat al-Baqi. Het is gewoon een veld en daar liggen heiligen begraven, metgezellen van de profeet. Maar geen grafstenen. Toen ik erlangs liep kreeg ik een onbeschrijflijk heerlijke geur in mijn neus. Het was geen wierook, want die wordt daar niet afgestoken. Deze begraafplaats, waar dus doden liggen uit lang vervlogen tijden, wordt nog steeds gebruikt en er worden opnieuw mensen begraven. Dat heb ik met eigen ogen gezien. Zo een begraafplaats is er voor iedereen, maar niemand heeft de behoefte om ´met een identiteit´ begraven te worden.
Inna lillahi wa inna ilayhi raji’un
We keren terug naar onze Schepper, die ons heeft geschapen. En alleen de herinnering blijft voor onze nabestaanden. Deze herinnering behoeft geen monument en eigen plek op deze aarde. Dat is mijn mening.