De afgelopen week was er enige opschudding over de komst naar Nederland van een sharia-geleerde uit Engeland met nogal omstreden ideeën over rechtspraak. UIteindelijk mocht de man toch komen in het kader van de vrijheid van meningsuiting in Nederland. Er werd een discussie met hem gevoerd, die wel op internet, maar niet op de Nederlandse tv werd uitgezonden. Gelukkig maar, denk ik dan. Want mensen met extreme ideeën als die van deze man wakkeren de islamofobie in het westen alleen maar aan.
Ik heb de discussie (80 minuten lang) bekeken en merkte op dat er geen andere moslim was uitgenodigd bij deze discussie, die met kennis van zaken met deze man van gedachten kon wisselen. Er zat wel een moslim aan tafel, een politicus, maar helaas had hij weinig parate kennis van de islam en hierdoor kwam hij onzeker over. De zichzelf shariageleerde noemende man kreeg zo alle gelegenheid zijn soms niet op enige islamitsche regel gebaseerde theorieën naar voren te brengen zonder dat iemand hem met de Koran als bron van kennis ter verantwoording riep voor wat hij allemaal beweerde. Dat vond ik verschrikkelijk om aan te zien. Niet moslims die weinig van de islam weten en moslims die zich weinig geïnformeerd hebben aangaande hun eigen godsdienst krijgen zo een heel vertekend beeld van wat de islam beoogt.
Dat zette mij aan het denken over het begrip verantwoordelijkheid.
De meeste mensen in Nederland kunnen lezen. Alles wat er te weten valt staat in boeken en is te vinden op internet. Toch nemen veel mensen hun verantwoordelijkheid niet, maar stellen zij zich afhankelijk op van anderen, die zij “deskundig” noemen. Natuurlijk gaat dit in veel gevallen wel op als verstandig. Bijvoorbeeld in het geval van ziekte. Een dokter weet meer dan ik en als ik ergens last van heb consulteer ik een dokter. Maar veel andere zaken kan ik zelf uitzoeken en hoef ik niet in handen te leggen van een ander. En dat gaat zeker op voor spirituele zaken. zoals geloof of levensbeschouwing. Veel mensen maken zich wat dat betreft volledig afhankelijk van de dominee, de priester, de imam, de pandit of een of ander idool dat zij misschien hebben op een bepaald moment. Zij onderschatten daarmee hun eigen vermogen om te begrijpen.
De Koran begint met het openingsvers: de Fatiha. Dan volgt Surah al Baqarah en wat staat er in het eerste regels?
( in de vertaling van Marmaduke Pickthall)
“In the name of Allah, the Beneficient, the Merciful. 1. Alif. Lâm. Mîm. 2. This is the Scripture whereof there is no doubt, a guidance to those who ward off (evil).”
Een gids voor iedereen dus die het slechte wil vermijden. Wat is dus de gids? De Koran zelf. Zo ook heeft de anders gelovende boeken ter beschikking. De moslim gelooft in vier boeken: de Thora, het Evangelie, de Psalmen en de Koran.
Met andere woorden. Naar mijn mening is het niet nodig voor moslims die kunnen lezen om onwetend te blijven. Het is een kwestie van moeite doen en je willen verdiepen. Veel jonge moslims hebben nu een goede opleiding. Ze hebben goede banen. Maar wat betreft hun eigen geloof blijven ze hangen in onwetendheid, omdat zij ten onrechte menen dat kennis van de islam alleen toebehoort aan islamgeleerden en imams. Dat idee is een traditie, die is meegenomen door hun voorvaderen, die ongeletterd waren en daardoor werkelijk afhankelijk van de kennis van islamgeleerden. Met dit verouderde idee dat zij zelf niet in staat zouden zijn zich te verdiepen in de Koran en hadith doen de ontwikkelde moslims van nu zichzelf tekort.
Helaas is het daarbij nog zo dat veel imams hun opleiding genieten in Saoudi Arabië waar een bepaalde manier van geloofsbeleving hoogtij viert. De uiterlijke kenmerken van de islam krijgen veel meer aandacht dan de zingeving en betekenis ervan. Vaak wordt ook meer nadruk gelegd op straf en vergelding dan op vergeving, terwijl vergeving juist heel belangrijk is in islam. Niet voor niets zeggen wij bij alles wat wij doen: “In de naam van Allah, de Vegevingsgezinde en Barmhartige”. Daar komt dan nog bij dat de imams die vanuit andere landen hiernaartoe worden gehaald helemaal geen kennis en begrip hebben van de westerse maatschappij en de problemen waarmee bijvoorbeeld jongeren hier worstelen. De islam wordt nog vaak voorgesteld als en bij uitstek vergeldende leer, waarin mensen vooral letten op de fouten van een ander waar ze dan met een opgeheven vinger naar wijzen. Dat wekt alleen angst op bij mensen, waardoor zij zich ontwijkend gaan opstellen. Ik vind dit jammer.
Als je praat met moslims in Nederland hoor je vrijwel nooit dat iemand niets te maken wil hebben met zijn of haar geloof. Integendeel, veel moslims zeggen zelfs er trots op te zijn dat ze moslim zijn. Het ontbreekt alleen aan zelfvertrouwen om te beseffen dat de Koran voor iedereen die kan lezen beschikbaar is als bron van informatie, in het Arabisch en bovendien vertaald in bijna alle talen ter wereld.
Ik pleit er dus voor dat moslims meer hun verantwoording gaan nemen om kennis te vergaren over hun geloof en daarbij niet alleen en uitsluitend te vertrouwen op imams en godsdienstgeleerden.