Gelukschaamte en oordeelschaamte

We drinken onze tweede koffie op het zonnige terras. ´Wat hebben we toch een mooi leven,´ zegt Ahmad. Ik bevestig dat. Dan zegt hij: ´Terwijl er intussen zoveel mensen lijden op de wereld door honger, pijn of andere ellende´. ´Ja dat is zo,´ beaam ik. ´En niet alleen in Gaza maar overal is leed, zelfs misschien hier dichtbij wordt op dit moment een kind of een vrouw mishandeld of iemand heeft verschrikkelijke pijn.´

Ik besef dat ik al een tijd bijna niet in mijn weblog durf te schrijven, omdat mijn leven schril afsteekt bij dat van zoveel anderen. Wie wil nu lezen dat een ander een heel gelukkig en vredig leven leidt? Dat is heel saai en misschien zelfs irritant.

Omdat er in onze ´buitenwereld´ niet zoveel gebeurt en de dagen rustig en kalmpjes over gaan van de ene in de andere, wil ik het vandaag hebben over mijn binnenwereld.

Ik heb last van gelukschaamte. Durf mijn leven daarom bijna met niemand te delen. Om kort te gaan kan ik ons leven nu beschrijven als ´so far so good´. Supergoed!

Daarom nu iets waarover ik niet tevreden ben. Dat is iets in mijzelf. Ik ben nog steeds te vaak op een dag (soms wel een paar keer in een uur) de ´vijfde getuige´. Wie is de vijfde getuige? Ik heb dat al vaker beschreven in dit weblog.

Grandscheikh Abdullah ad Daghestani gaf dit voor mij belangrijke advies heel veel jaren geleden via he gesproken woord en de boeken van sheikh Nazim. Het gaat om het volgende:

Er zijn van elke gedachte of handeling van ons mensen vier getuigen: Allah, de profeet en de twee engelen links en rechts van ons. Zij nemen al onze gedachten en intenties waar. Het is aan ons om ons best te doen en ons te gedragen overeenkomstig Allah´s wetten/ de kosmische wetten. Zelfs een ongelovige kent de uitdrukking ´what goes around comes around´ ofwel ´karma is a bitch´ ofwel ´boontje komt om zijn loontje´, ´wie goed doet goed ontmoet´, enz.

Wat in het soefisme strikt wordt afgeraden is: de vijfde getuige te zijn. Dat wil zeggen te oordelen over andere mensen. Ieder heeft al vier getuigen en heeft onze getuigenis/ ons oordeel niet nodig. Dus wij hoeven niet te oordelen over een ander. ´Kijk naar jezelf´. Een mooie uitdrukking is ook: ´wat je zegt ben je zelf´.

Wat ik denk over een ander, c.q. waar ik mij aan erger in een ander zegt veel over mijzelf. Misschien ook wel wat over de ander, zeker wel, maar interessanter is het om me af te vragen waarom ik juist dat zie in die andere persoon. Een persoon heeft nog zoveel andere facetten. Ik zie alleen de buitenkant van de ander en diens gedrag of diens woorden, maar weet niet waarvandaan dat gedrag komt. Het is ook niet aan mij om er een oordeel over te vellen. Beter kijk ik naar mezelf. Hoe reageer ik op de ander? Daarvan kan ik leren en alleen mijn eigen reactie kan ik veranderen, niet die van een ander.

Elke morgen smeek ik Allah me te helpen om voorgoed ervan verlost te worden de vijfde getuige te zijn. Het is één van de meest ergerlijke eigenschappen die ik in mezelf bespeur. Oordelen! Voorbeeldje: vandaag waren we in een winkel voor bouwmaterialen. We zochten oogjes en spijkertjes. Die lagen los in laadjes. Er waren sluitbare plastic zakjes in verschillende groottes. Die mocht je voor een bepaalde prijs per zakje vullen met elk willekeurig schroefje, moertje, haakje of oogje naar keus, tot het zakje nog net dichtgedrukt kon worden. Ik zag naast ons een vrouw met een propvol zakje steeds meer schroeven in het al volle zakje proppen. Zij bleef proppen en kreeg het zakje uiteindelijk niet meer dicht. ´Kijk,´ zei ik tegen Ahmad, en wees naar de vrouw. ´Hebberig,´ beaamde Ahmad. Maar ik voelde me schuldig, omdat ik hem erop had gewezen. Het was niet onze zaak. Laat dat mens toch lekker proppen.

Op de heenweg reed een auto tergend langzaam voor ons. De bestuurder drukte daarbij ook nog regelmatig onnodig op de rem. Ik maakte ook daar weer een opmerking over. Toen we eindelijk konden inhalen zag ik dat het een vrouw was. Ik voelde me schuldig over mijn opmerking. Weet ik veel wat er achter haar angstige en voorzichtige rijgedrag zat. Misschien was haar auto gloednieuw of had ze een slecht zicht.

Twee ogenschijnlijk onbelangrijke voorbeelden. Maar een dag is er vol van. Soms kijk ik een serie en scheld ik een acteur uit voor zeikerd omdat ik het huilen van die persoon irritant vind. Allemaal oordelen, oordelen…..Ik word soms gek van mezelf.

2 gedachten over “Gelukschaamte en oordeelschaamte

  1. Oh… kom op! Je mag best kritiek hebben op anderen, zelfs al is het maar met gevoelsmatige argumenten. Je bent helemaal geen vijfde, zichzelf schuldig voelende, getuige. Je bent gewoon een mensje met al het goede en minder goede erop en eraan.

    • Tuurlijk. Ik weet dat jij er zo over denkt, vanwege een eerdere reactie op een stukje waarin ik hetzelfde heb beschreven. Maar ik ben mijn geoordeel echt zat en merk dat ik me een stuk lichter en plezieriger voel als ik er bewust mee kap. Het scheelt zoveel energie. Er komt dan energie vrij voor positievere gedachtes. Het oordelen over een ander is totaal zinloos en verspilling van energie. Dat merk ik nu.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *