Het duurt niet lang meer voordat de moslims wereldwijd weer gaan vasten. Als het goed is zal de heilige maand ramadan dit jaar beginnen op 20 juli 2012 volgens de christelijke jaartelling. Elk jaar schuift de ramadan 11 dagen naar voren, omdat het islamitische jaar korter is dan het christelijke jaar. In het islamitische jaar begint elke nieuwe maand met een nieuwe maan. Daarom is het dan ook niet helemaal zeker wanneer dit jaar precies de ramadan begint. Dat ligt aan het moment waarop de nieuwe maan te zien zal zijn. Uiteraard is dit ook nog verschillend op verschillende plaatsen op de wereldbol. Zo kan het zijn dat de ramadan voor sommige bevolkingsgroepen een dag eerder begint dan voor andere. “Wij murids” (= leerlingen, wat eigenlijk een te groot woord voor ons is. Laten we zeggen liefhebbers) van de Naqhsbandi tariqat beginen altijd op de dag dat de eerste moslim ter wereld begint met vasten en dat is meestal een dag eerder dan de andere moslims in Nederland.
Het maakt niet uit wanneer je begint. Moeilijk wordt het toch wel. Het scheelt nogal of je vast in de wintermaanden of in de zomermaanden. In de winter kun je soms stoppen met eten in de ochtend om 6.50 uur en mag je in de avond al weer eten om 16.38 uur (dat was bijvoorbeeld op 1 januari zo). Maar op 20 juli is het: stoppen met eten om 3.38 uur en weer gaan eten om 21.52 uur. Dat is heel wat langer.
Toen ik net moslim was, vond de ramadan ook plaats in de zomer. De eerste keer dat ik vastte was in 1979. Ik rookte toen nog sigaretten en het vasten was daardoor toen extra moeilijk voor mij. Vooral omdat ik het ook nog alleen deed. Mijn toenmalige echtgenoot vastte niet mee. Het viel me zwaar. Waarschijnlijk was ik de hele dag vooral duizelig door het missen van een sigaret. Ik brak mijn vasten dan ook met een kop thee en een sigaret als ik eindelijk weer mocht eten.
Gelukkig rook ik al 26 jaar niet meer. Dat scheelt veel. Het is voor de mensen die verslaafd zijn aan iets, sigaret of koffie of wat dan, ook veel moeilijker dan voor de mensen die dat niet zijn.
De islam is ontstaan in Saoudi Arabië en daar is de tijd van zonsopgang tot zonsondergang in zomer of winter niet zo verschillend van elkaar als in het noorden. Nu zijn er veel moslims die vanuit zuidelijke landen zijn verhuisd naar het noorden en ook zijn er veel “nieuwe moslims”, die oorspronkelijk uit noordelijke landen komen. En hier in het noorden heb je dus wel te maken met die grote verschillen in tijden van vasten in zomer en winter.
Wat ik me wel eens afvraag is wat een moslim moet doen die in het gebied woont waar het in de winter altijd donker is en in de zomer altijd licht. Daar heb ik nog nooit een antwoord op gehad van een islamgeleerde. De vraag is ook: zijn er wel moslims in dat gebied. Maar het zou toch best kunnen.
Het is een vraag die af en toe in me opkomt, maar ik wil mijn hoofd er ook niet over breken. Voorlopig bereid ik me voor op de ramadan die komen gaat, hier in Nederland, inshallah.
Het vreemd van deze maand is altijd, dat ik er van tevoren altijd een beetje tegenop zie. Het gemis van een bakje koffie in de ochtend, het holle gevoel in je maag, het slappe gevoel in je hoofd en benen soms. Dat “ertegenop zien” is vooral in de tijd van tevoren, terwijl als de maand eenmaal begonnen is het allemaal erg blijkt mee te vallen. Het lijkt wel of Allah je erdoorheen helpt. En op het moment dat de maand ten einde loopt krijg ik altijd een heel weemoedig gevoel dat het alweer afgelopen is. Een mooie maand, waarin ik heel veel moois heb gevoeld en meegemaakt zonder dat ik begrijp hoe dat kan. En nee, dat zit hem bij mij niet in de gezellig met familie doorgebrachte avonden aan uitgebreide tafels. Want die heb ik niet en nooit gehad. Het is iets spiritueels waar ik met mijn kleine verstand niet bij kan. “De duivel is even vastgeketend in deze maand en valt de vastenden niet lastig”, zegt men wel eens. Met name in het laatste deel van de maand ramadan. Zou dat het kunnen zijn? Allah weet het.