Die behoefte hebben wij allemaal, mens en dier. In mijn studie las ik over experimenten met jonge aapjes. Ze kregen allemaal voldoende eten en drinken om te groeien, maar een deel van de aapjes kreeg daarnaast nog lichamelijk contact met de moeder, wat normaal is, en een deel van de aapjes kreeg dat niet. Zij kregen hun flesvoeding van een ‘surrogaatmoeder’, een ijzeren frame waaromheen wat zachte  stof was gewikkeld. Een ander deel kreeg de melk van het ijzeren frame zonder zachte stof. Je kan het al raden. De aapjes met de echte moederliefde waren het beste af. Zij ontwikkelden zich normaal tot zelfverzekerde, blije apen. Het slechtst af waren de aapjes die geen enkele zachtheid ondervonden, zelfs niet van een lap stof. Zij vertoonden op hun weg naar volwassenheid gedragsstoornissen en antisociaal gedrag.
Met dit dieronvriendelijke experiment werd aangetoond hoe belangrijk lichamelijke warmte en tederheid is voor een gezonde ontwikkeling bij apen. Ook bij mensen is aangetoond dat lichamelijk contact belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen. Mede om deze reden wordt borstvoeding aanbevolen, omdat dit automatisch een lichamelijk contact waarborgt tussen moeder en kind tijdens de voeding.
Ik heb al mijn kinderen gedurende hun eerste twee levensjaren borstvoeding gegeven, wat in onze maatschappij vrij uitzonderlijk is. Hierdoor hebben mijn kinderen hopelijk een flinke dosis lichamelijk contact met mij gehad. Ik was geen knuffelaar. Kan me wel herinneren dat ik hen regelmatig over hun ruggetjes aaide, waarschijnlijk omdat ik zelf voortdurend rugpijn had van vermoeidheid in die tijd.
Ik ben geen knuffelaar, omdat ik zelf een van lichamelijk contact gedepriveerd ‘aapje’ was. (mijn stiefvader noemde ons snotapen, neetoren dan wel apekoppen) Mijn moeder zorgde wel voor ons en voorzag ons van heerlijk eten, maar knuffelen was er niet bij. Mijn moeder op haar beurt werd ook niet veel geknuffeld tijdens haar jeugd. Zij werd in Nederlands Indië grotendeels opgevoed door de nani, de baboe en de jongos, terwijl haar vader veel aan het werk was en haar moeder aan het bridgen was met haar vriendinnen.Van onze stiefvader hoefden we enige tederheid al helemaal niet te verwachten. Hij gaf ons een militaristische en spartaanse opvoeding.
Ook in mijn eerste twee huwelijken leerde ik niet wat tederheid was in de vorm van lichamelijk contact of een knuffel. Elke toenadering van mijn eerste twee echtgenoten betekende alleen maar seks.
Pas nu leer ik wat tederheid is van mijn lieve schat, mijn derde en beste echtgenoot. Ook mijn kinderen hebben zich, ondanks hun wat tederheid aangaat nogal houterige moeder, ontwikkeld tot knuffelige en tedere personen. Dat is voor mij heel wonderlijk. Ze verzekeren mij dat ze altijd mijn liefde voor hen hebben gevoeld..
Laatst las ik een stukje in de kranten over ouderen en gehandicapten die vaak tederheid en lichamelijk contact van dierbaren moeten missen als ze in een instelling worden verzorgd. Helemaal schrijnend is het wanneer een ouder echtpaar van elkaar gescheiden wordt, omdat één van hen naar een zorginstelling moet, aangezien de ander hem of haar niet kan verzorgen. Dan slapen ze niet meer samen en leven ze niet meer samen, wat heel tragisch is.
Ik ben momenteel mank en loop met een stok. Gelukkig is Ahmad nog sterk, al heeft hij een ontstoken oog. We redden het samen en geen van ons hoeft nu naar een verpleeghuis. Ahmad leert me wat tederheid is en laat me zien dat een man je ook wel eens kan aanhalen zonder direct seks te willen. Ik leer langzaam mijn opgebouwde pantser af te leggen en me open te stellen voor tederheid, om die toe te laten en te beantwoorden. Ik besef dat dit belangrijk is in mijn leven als nooit tevoren.