We hebben weer van die dagkaarten gekocht bij het Kruitvat, waarmee je in het weekend onbeperkt door Nederland mag crossen met de trein. Een goedkope manier om van Den Haag naar Heerlen te gaan, als je geen auto tot je beschikking hebt. We komen langs Rotterdam, Breda, Eindhoven, Roermond……Overal heb ik herinneringen. Het landschap van ‘onder de rivieren’ is me zo vertrouwd.
Mijn vader en zijn vriendin Els staan ons al op te wachten bij de lift op de twaalfde verdieping. ‘Dit is wat er van me over is,’ grapt mijn vader. ‘Maar je staat nog kaarsrecht,’ zeg ik terug. Ik merk dat ze allebei moeilijker lopen. Mijn vader heeft nu last van evenwichtsstoornis en loopt met een stok en Els heeft sinds kort last van haar hartklep, naast alle andere lichamelijke klachten die zij al had. Gisteren nog was zij zo duizelig dat zij naar de dokter moest, vertelt zij. Het is haar niet aan te zien. Zij oogt blozend en haar woordenstroom is niet te stuiten. Mijn vader zit erbij en lijkt ernaar. Ik zie dat hij wel goed let op wat er gezegd wordt en dat hij alles nog goed verstaat.
We krijgen een kopje thee en een gebakje, zittend aan de eettafel. Mijn vader zet de thee en komt bevend met de theepot aandrentelen. Ze willen geen van beiden hulp van mij. ‘Ik kan nog uitstekend alles zelfstandig doen,’ zegt mijn vader stellig. Els vindt van niet en volgens haar is pa dementerend.’Dat was te zien in je hersenscan,’ zegt ze. ‘Daar waren lege plekken te zien.’ ‘Misschien waren het gebieden die niet zo belangrijk zijn,’ opper ik voorzichtig, als ik aan mijn vaders gezicht zie dat hij dat maar vreemd vindt. Volgens hem mankeert hij niets. Zeker is wel dat zijn energiepeil en evenwichtsvermogen sterk beginnen af te nemen. Maar hij maakt nog elke dag zelf zijn ontbijt met een eitje, zoals hij ons laat weten. Voor de zekerheid komt er nu iemand om hem te douchen. En er is hulp in de huishouding. Een sociaal werker houdt een vinger aan de pols om te monitoren of het nog goed gaat met mijn vader. ‘Voor mij is het nu te veel om die verantwoordelijkheid alleen te dragen,’ zegt Els. ‘Ik trek me steeds meer terug van alle regelzaken.’
“Oud zijn is niet prettig,’ zegt mijn vader. ‘Wat mij betreft hoeft het niet meer en ik wil graag sterven.’ Het liefst wil hij sterven in zijn slaap. Hij heeft aan Els gevraagd of zij dat niet aan Onze Lieve Heer kan vragen. ‘Maar dat is ook wat moois,’ moppert Els voor de grap. ‘Je hele leven doe je er niks aan en nu moet ik het voor je opknappen door een goed woordje voor je te doen.’ Ze zegt het in het Limburgs en vertaalt het voor mij, wat niet nodig is. Ik heb als kind op school gezeten in Well en het Limburgs klinkt nog vertrouwd in mijn oren.
We vertrekken om 13.00 uur, zodat het niet te vermoeiend is voor mijn vader en zodat zij kunnen gaan eten. ‘Niet stiekem overlijden in je slaap,’ zeg ik, als ik hem omhels ten afscheid. ‘Ik kom gauw weer langs om je weer te zien.’ ‘Dat zal ik heel fijn vinden’, zegt hij warm. Ze zwaaien ons uit bij de lift.
Vervolgens gaan we naar Maastricht met het plan daar op ons gemak wat rond te lopen. We hadden er niet op gerekend dat het zo druk zou zijn. In een wat vochtige hitte banen wij ons een weg te midden van een enorme menigte. Het Vrijthof blijkt afgezet vanwege een naderend concert van André Rieu. We vluchten naar een achterliggende oude buurt, waar we even kunnen dwalen door rustige straten. De bouwstijl en de enorme ijzeren hekken voeren mij in mijn herinnering terug naar mijn jeugd op school tussen de nonnen in Limburg en Brabant.
Met vermoeide voeten laten we ons weer in een trein zakken die ons rechtstreeks terugvoert naar Den Haag via Eindhoven, Den Bosch en Utrecht, waar ik ook veel herinneringen heb liggen. Aan mensen die nog leven, maar ook aan het gezin waaruit ik kom en waarvan niemand meer in leven is.
https://youtu.be/RAFh9V08-Ck