Al een tijdje denk ik erover om te stoppen met dit weblog. Het wordt nauwelijks gelezen en waarom doe ik het dan? Maar iets maakt dat ik er toch mee doorga. Ik blijf columns schrijven in mijn digitale privé krantje. Ik kan me voorstellen dat wat ik schrijf niet voor iedereen even interessant is. Ik ben een vrouw van 70 en ik kom uit een ‘andere tijd’. Ook al heb ik me altijd al een een vreemde eend in de bijt gevoeld, nu is dat gevoel alleen maar sterker geworden.
Mensen die boeken schrijven over hun bevrijding uit een godvrezend milieu worden op handen gedragen. Er is een nieuwe god die de oude heeft vervangen. De god van het neoliberalisme: ‘vrijheid’. En vrijheid wil dan zeggen: doe wat je wilt, al is het ten koste van mens, dier en milieu. De mens waant zich nu meester van zijn lot. Een mooi uiterlijk is maakbaar. Geld is een virtueel iets geworden, dat onafhankelijk van arbeid verzameld kan worden. Het is in handen van een kleine minderheid. Slavernij is niet afgeschaft, maar heeft nu de vorm gekregen van ‘loonslaaf zonder bescherming met plichten, maar weinig rechten’. De happy few is op tijd op de ‘boot naar welvaart’ gestapt. Degenen die deze boot misten zijn de ‘losers’. Gezondheid, medicijnen, water, de bebossing, landbouw, energie, een dak boven je hoofd, het vervoer per trein of bus, dit alles en nog meer zijn nu in handen van particuliere ondernemers. Winst maken mag en kwantiteit en (over)consumptie worden steeds belangrijker ten koste van kwaliteit.
Ik zie alles wat er nu gebeurt als een ontheiliging. Als niets meer heilig is, dan is alles geoorloofd. Als je het individu voorop stelt en succes, roem en macht belangrijker zijn dan medemenselijkheid en liefde, dan leef je in een jungle van egoïsme.
Klein voorbeeldje (een minivoorbeeldje): mijn buurvrouw (Miep) gebruikt vaak de kleine potjes groente van HAK. Ik kan me nog de reclame herinneren waarin Martine Bijl zei dat je de groenten van HAK moet hebben. Dat zou eerste kwaliteit zijn. Niet meer dus. Miep merkt nu dat de boontjes en worteltjes draden hebben, de bruine bonen te rauw zijn. Dat was een tijd terug nog niet zo. ‘Met lijkt wel of het niet meer met liefde gedaan wordt,’ zucht ze. Inderdaad. Producten met oude vertrouwde merknamen verliezen hun kwaliteit.
Groter voorbeeld. Turkije meent het alleenrecht te hebben op Gods water. Ze hebben een dam aangelegd in de rivieren die vanuit Turkije Syrië instromen. Dat geeft Turkije macht om te bepalen hoeveel water Syrië krijgt. En dat is te weinig. Turkije waant zich de bezitter van deze rivieren.
Zo gaan mensen nu met elkaar om. En er is geen halt aan toe te roepen, omdat ‘vrijheid’ de nieuwe god is. En als je dan zegt: is er geen andere god? Dan vraagt men: welke andere? Net zoiets als die reclame van Heinz ketchup.