Zoals ik al eerder een keer schreef heb ik geen abonnement meer op de TV. Ik heb wel NLZiet en daarmee kan je alle tv-programma’s kijken in heel Europa waar je wilt en wanneer je wilt. Ik kijk weinig TV. Af en toe het journaal, of een documentaire zoals ‘Jason’ en ik kijk trouw Sterren op het Doek, De Geknipte Gast en Expeditie Robinson.
Deze week zag ik Jinek in de geknipte gast. Zij had het onder andere over haar achtergrond als vluchteling. En om iets te vertellen over wat ’typisch iets zou zijn dat past bij een vluchteling’ haalde zij als voorbeeld een anekdote aan over haar vader. Hij rolde een niet meer gebruikt elektriciteitssnoer op om het te bewaren en zij zei hierop tegen hem: ‘Waarom gooi je dat niet weg’. Haar vader meende echter dat het snoer nog wel een keer gebruikt kon worden. Ozkal en Jinek vonden dit typisch gedrag voor een vluchteling.
Welnee, dacht ik, het is gewoon gedrag dat nog vertoond wordt door sommige mensen van mijn generatie en de generaties daarvoor. Vroeger werden dingen gemaakt om lang gebruikt te worden en als dingen kapot waren werden deze zo mogelijk gerepareerd. Dingen die nog bruikbaar werden gooide men niet weg.
Nu worden gebruiksvoorwerpen, meubels en dergelijke snel gefabriceerd en het is normaal dat die maar een beperkt aantal jaren meegaan. Daarbij komt dat mensen snel van smaak veranderen en met een gerust hart een nog goede inrichting in de afvalbak gooien om deze te vervangen door een nieuwe inrichting die meegaat met hun veranderende smaak (die weer wordt ingegeven door talrijke programma’s op de de tv, waar de nieuwste trends worden voorgeschoteld). Telefoons die het nog prima doen worden vervangen door een nieuwer model, enz. Mensen hebben kasten vol met kleding en veranderen vrijwel jaarlijks van outfit, omdat de mode dat hun dicteert. Kleding die gemaakt wordt in beroerde omstandigheden en getransporteerd wordt over duizenden kilometers.
Dit spilzieke gedrag wordt aangemoedigd door de commercie, want de economie moet groeien. Dat is in tegenstelling met de betekenis van het woord economie. Economisch ergens mee omgaan wil zeggen dat je er zuinig op bent en dat je wil dat dingen lang meegaan en dat je zo efficiënt mogelijk met alles omgaat. De economie van het liberalisme propageert het tegendeel. Besteden, besteden! is het motto. Er wordt gesproken over koopkracht als wenselijk. En dan praat men daarnaast over een ecologische voetafdruk die zo klein mogelijk zou moeten zijn. Dat is in tegenspraak met elkaar.
Ik merk het verschil in mentaliteit al als ik praat met mijn kinderen. Ik zet bijvoorbeeld de verwarming op 20 graden en dat is voor ons genoeg, want ik heb een goed geïsoleerd huis en wij dragen een dikke trui. ‘Waarom zet je hem niet lekker hoog, ma?’ zegt mijn zoon dan. ‘Wat moet je met het geld dat je uitspaart?’ Het gaat mij niet om het geld. Maar ik zie niet in waarom ik in een t-shirt zou gaan zitten en de verwarming daarbij hoog zou moeten opstoken. Dat zie ik als verspilling. Natuurlijk zal ik de verwarming wel hoger zetten voor mijn bezoek, als deze dat prettig vindt of als er kleine kinderen over de grond kruipen. Maar voor mezelf hoeft dat niet.
Eten gooi ik nooit weg. Niet omdat ik dat niet kan betalen, maar uit respect voor het eten zelf en de lange en bewerkelijke weg die het gegaan is voor het op mijn bordje ligt.
Kortom ik ben eigenlijk geboren als iemand die zo min mogelijk plaats wil innemen en een zo klein mogelijke voetafdruk wil achterlaten. Ik snap echt niets van hoe mensen geld of goederen kunnen verspillen. Ik ben niet gierig, want ik sta zo mijn geld af aan wie dit nodig heeft, maar ik ben voor mezelf behoorlijk zuinig. Dat zit er gewoon diep ingebakken. Kan er niets aan doen. Gelukkig is mijn lieve Ahmad net zoals ik.