Ahmad en ik zijn allebei geen hoogvliegers geweest wat betreft ons ‘werkende leven’. Ahmad was een intelligente en leergierige jongen.Maar omdat hij vanaf  zijn 14e jaar moest werken kreeg hij de kans niet om door te leren. Hij werd uiteindelijk wel tuinman en ‘functionario’ (ambtenaar), hetgeen hem een goed salaris opleverde. Ook kan hij met trots zeggen dat hij, toen hij werd afgekeurd na een ongeval tijdens het werk, een boek heeft geschreven. Een boek bovendien met academische status, een historisch werk over zijn geliefde Andalusië, Andalusia como matria. Dat is een enorme prestatie voor een autodidact met alleen maar lagere school.
Ahmad heeft tijdens zijn werkende leven elk centje opzij gelegd om zijn kinderen wel te laten studeren. En zijn kinderen waren daar alle drie ook voor gemotiveerd, waarschijnlijk omdat zij zagen hoe hard hun vader moest werken voor zijn geld. Ze hebben allen nu goede banen. Zijn twee dochters hebben een goed salaris als ‘functionario’ in het onderwijs. In Spanje verdient een ambtenaar aanzienlijk meer dan een ‘gewone’ werknemer. De vriend van zijn dochter bijvoorbeeld, die afgestudeerd architect is met 5 jaar werkervaring, solliciteerde laatst in Badajos (Spanje) op de een functie in zijn vak. Hij kon voor een werkweek van 40 uur slechts 1100 netto gaan verdienen! Bovendien kreeg hij de functie uiteindelijk niet.
De zoon van Ahmad heeft echt de baan van zijn dromen gevonden. Hij is afgestudeerd als ingenieur beeld en geluid. Zijn specialiteit is is het maken van applicaties voor in auto’s. Hij werk nu als ingenieur bij de formule 1 races. Daarvoor moet hij wel vanuit zijn huidige woonplaats Oxford elke week reizen naar verschillende bestemmingen, van Azerbadjan tot Brazilië. Vervelend effect daarvan is wel dat de relatie met zijn vriendin daardoor beëindigd is.
Ikzelf heb het ook niet ver geschopt ondanks een academische studie in de psychologie. Ten eerste waren er in de 70er jaren weinig vacatures in mijn vak. Veel van mijn mede-afgestudeerden zochten hun heil in ander werk, van vrachtwagenchauffeur tot hulpverlener bij mentaal gehandicapten. Ikzelf belandde direct na het behalen van mijn bul in een verstikkend huwelijk. De jaren daarop heb ik allerlei baantjes aangenomen om aan geld te komen voor boodschappen, tot zelfs schoonmaakwerk toe, omdat ik uitsluitend werk zocht binnen de schooltijden van mijn kinderen. Het opvoeden van mijn kinderen, ‘er zijn voor hen’ te midden van de ellende van mijn huwelijk stond voor mij voorop. Ik leefde eigenlijk alleen voor mijn kinderen, zou je kunnen zeggen. Toen ik uiteindelijk de stap nam om hun vader achter te laten, kon ik me langzaamaan een weg bevechten in de ‘werkende wereld’. Via administratief medewerker bracht ik het uiteindelijk in de laatste 10 jaar van mijn werkende leven tot trajectbegeleider, een functie op HBO-niveau.
Zo anders vergaat het nu mijn kinderen! Zij hebben alle vier nooit zin gehad in veel studie, hoewel ze allen een goed stel hersens hebben. Waarschijnlijk raakten zij juist gedemotiveerd voor studie, omdat zij zagen hoe weinig hun moeder had bereikt met relatief veel studie.
Mijn oudste is heel jong (op 16 jarige leeftijd) moeder geworden, waardoor zij direct ‘het licht zag’. Zij ging een tijd ongeschoold werk doen en zag hoe weinig dat opleverde. Toen maakte ze alsnog in het volwassenen-onderwijs haar school af, eerst de MAVO en daarna direct de HAVO. Intussen werkte het bikkeltje ook nog als serveerster en verzorgde zij haar kind. Op 18-jarige leeftijd solliciteerde ze bij de politie, waar ze tot op heden werkt, nu als senior rechercheur (brigadier). En zij is nog lang niet klaar met het zetten van strategische stappen in haar carrière.
Mijn tweede dochter had ook niet veel zin in studeren. Maar ondanks dat zij de MAVO niet afmaakte kwam zij toch via een assessment in aanmerking voor een SPW opleiding op niveau 4. Tijdens die opleiding werkte zij al in de kinderopvang. En intussen werd ook zij moeder. Na het behalen van haar diploma werd haar met klem aangeraden om verder te studeren in een HBO opleiding. Dat heeft zij ook geprobeerd te doen naast het werken in de opvang en het opvoeden van haar zoontje. Zij koos voor een schriftelijke opleiding, maar dat is moeilijk vol te houden. Het is haar niet gelukt om die opleiding (HBO psychologie) af te maken. Ook was ze een aantal jaren uit het arbeidsproces, omdat de kinderopvang een tijdlang niet goed liep tijdens de recessie en omdat deze een tijdlang niet werd gesubsidieerd.
Maar sinds een ruim een jaar werkt zij nu weer in de kinderopvang en sinds enkele maanden kreeg zij een vast contract. Haar kwaliteiten zijn zozeer opgemerkt, dat haar een maand geleden werd aangeboden te solliciteren naar de functie van locatiemanager, een functie die drie schalen hoger wordt gewaardeerd. Haar huidige manager (werkgever) zou dan haar collega worden. Aanvankelijk verbaasde het haar wel dat haar deze enorme carrière-move werd voorgesteld. Ze durfde bijna niet te solliciteren. Gelukkig heeft ze dat wel gedaan. Na een strenge sollicitatie-procedure en een assessment is zij uiteindelijk gekozen voor de functie. Vanaf 1 september dit jaar zal zij in plaats van peuters en scholieren te begeleiden leiding gaan geven aan 40 mensen. Haar broer en zussen en ik zijn daar enorm trots op.
En dan hebben we ons buienbeentje. Mijn nu oudste zoon (Imran is immers als baby’tje overleden) was ook geen studiebol. Wel keek hij al vanaf dat hij een kleine jongen was naar tv-programma’s over timmeren. Je zag daarop hoe een timmerman heel vernuftig van alles in elkaar zette. Dat viel me toen nog niet zo op. Na vele omzwervingen (laten we dat zo maar omschrijven) is hij nu een allround ZZP-er met een mooie bus vol gereedschap. ‘Mijn handen zijn mijn kapitaal, ma.’ En dat is ook zo. Met zijn ‘gouden handjes’ werkt hij zowel aan klussen voor zijn inkomen als aan het renoveren van een prachtig eigen huis. ‘Dat huis wordt mijn pensioen.’ Hij is doelgericht nu en weet wat hij wil bereiken en bij leven en gezondheid gaat dat inshaallah ook gebeuren. Ik bid vaak voor zijn gezondheid, omdat in zijn geval zijn lichaam werkelijk zijn kapitaal is.
En ‘last but not least’ mijn jongste zoon, die me qua uiterlijk en karakter zo aan mijn broer doet denken. Hij behaalde zijn VMBO theoretisch diploma op 15-jarige leeftijd. Als enige leerling kreeg hij helemaal geen complimenten bij de diploma-uitreiking zoals de anderen. ‘Jij had veel meer gekund,’ werd er alleen misprijzend gezegd. Na zijn middelbare school wist hij niet wat hij verder wilde. En opleiding in de electronica brak hij in het begin van het schooljaar af. Pas maanden later vernam ik dat hij spijbelde. In plaats van een motiverend praatje met de studie-coördinator kreeg mijn zoon, waar ik bij was, te horen dat het helemaal niet erg was dat hij niet naar school ging en dat hij vooral niets moest doen waar hij geen zin in had. Hij kon beter een andere opleiding kiezen. Mij werd verzekerd dat het helemaal geen probleem zou zijn om midden in het jaar een ander opleiding te beginnen. Dat was het natuurlijk wel. Bovendien wist mijn zoon nog altijd niet wat hij wilde. Dat heeft een aantal jaren geduurd. Intussen moest ik mijn kinderbijslag en oudertoeslag terug betalen, omdat mijn zoon geen dagbesteding had. Af en toe had hij een baantje. Maar meneer werkte alleen voor een behoorlijk uurloon en trok zijn neus op voor baantjes als vakkenvuller, e.d.
Dit ging een aantal jaren zo door. Als ik in de ochtend naar mijn werk ging en in de ochtend andere, bravere jongens naar hun opleiding zag lopen met rugzakjes en ik eraan dacht dat mijn zoon nog in zijn bed lag, dan brak mijn moederhart. Hij had wel een dijk van een excuus. ‘Ma, ik weet echt nog niet wat ik wil en ik wil jou niet voor niets weer op kosten jagen met schoolgeld, boekengeld en gereedschap voor een opleiding die ik weer niet ga afmaken.’
Tot de kerst in 2010…..Hij was inmiddels 20 jaar. Ik wanhoopte op dat moment of er wel een toekomst was voor mijn jongste spruit. Keek op mijn werk (ik had toen mijn kantoor binnen het UWV) naar vacatures. Was chauffeur wellicht iets voor hem? Hij had zijn rijbewijs. Ik werd in die tijd zelfs jaloers op de moeders van de jongens van Carglass, als ik die op tv zag. Wat een brave jongens……
En toen werd ik toch verrast! Notabene op een heel onwaarschijnlijk tijdstip, tussen kerst en nieuwjaar.  ‘Ma, ik ben aangenomen bij T-mobile zakelijk. Ze waren erg onder de indruk van hoe ik een pen wist te verkopen. Moet morgen alleen nog even laten zien dat ik goed met twee pc-schermen tegelijk kan werken.’ O jee, dacht ik, hoe kan dat goed gaan. Ik heb mijn zoon jaren niet achter een pc gezien. Maar het ging goed! Het toppertje werd binnengehaald bij T Mobile via Start People. En nu heeft hij al jaren een vast contract en haalt veel geld binnen. Met bonussen en zijn basissalaris verdient hij meer dan ik in mijn topdagen. Hij blijkt dus een zakenmannetje te zijn, net als zijn opa, ook een gewone jongen, die miljonair werd als directeur van Philips Indië. Zijn zakelijke stem en innemende manieren zijn zijn kapitaal.
Ik ben trots op mijn kinderen en op die van Ahmad. Ik besef wel dat dit slechts een momentopname is van de situatie van dit moment. Wij mensen zijn zo kwetsbaar. Ons welzijn hangt mede af van onze lichamelijke en psychische gezondheid en bovendien van de economische status quo. Alles kan veranderen en niets blijft. Maar nu gaat het goed. En mijn kinderen zijn vooral heel flink. Dat heb ik in de loop der jaren als moeder mogen ervaren. Hei ho voor mijn bikkeltjes!!!!!