Toen ik klein was (op de lagere school) zeiden meerdere kinderen tegen mij dat ze dachten dat ik later ‘vast heel beroemd zou worden’. Waar dat vandaan kwam wist en weet ik niet, maar er is daardoor wel een zaadje bij mij geplant. Stiekem droomde ik er wel eens van dat ik inderdaad beroemd zou worden. In de auto zittend als kind en starend uit het zijraam, droomde ik lekker weg op een muziekje dat uit de autoradio klonk. Ik stelde me dan voor dat ik beroemd was. Voor mij doemde daarbij het beeld op dat ik woonde in een groot huis en dat mensen alleen maar op afspraak bij me op bezoek konden komen. Dat was voor mij kennelijk op die leeftijd het summum van belangrijkheid.

Hoe anders is mijn leven gelopen. Ik ben verre van beroemd geworden en ik woon in een middenklasse huis. Mensen kunnen bij mij ongevraagd aanbellen, binnen komen en mee eten. Niemand hoeft een afspraak te maken om gebruik te maken van mijn tijd.
Ik zie regelmatig mensen op tv die beroemd zijn in de media. Zou ik in hun schoenen willen staan? Nee, helemaal niet. Ik weet hoe betrekkelijk roem is en hoe je op het ene moment op een voetstuk geplaatst kan worden en het volgende moment daar ongenadig vanaf kan donderen. De sympathie van mensen is zo grillig. En daarbij, wat voegt het toe aan je leven? Ik bekijk roem dus nu heel anders dan als kind.
Ik kom op dit onderwerp, omdat mijn oude vriend Theo me gisteren opmerkzaam maakte op het overlijden van Diana Gangaram Panday. Wij hebben haar in 1971 ontmoet op de bootreis van Suriname naar Nederland en in die weken kun je iemand behoorlijk van nabij leren kennen. Zij was een mooie Hindoestaanse van toen 23 jaar (ik was 21 jaar). Zij liet aan iedereen weten dat zij beroemd zou worden en die belofte kwam ze na.
In 1976 kwam de film Wan Pipel uit, waarin zij de hoofdrol speelde. In de film kreeg zij een relatie met een creool, wat in die tijd ondenkbaar was en met name in de Hindoestaanse gemeenschap afkeurenswaardig. Ze zegt achteraf eigenlijk gewoon zichzelf gespeeld te hebben, want ook haar eigen leven werd gekenmerkt door relaties met niet-Hindoestaanse mannen en van jongs af aan had zij moeite met en rebelleerde zij tegen haar strenge vader, evenals het meisje Rubia dat zij in de film moest spelen.
Diana (alias Rubia) heeft haar roem gehad, al kreeg de film aanvankelijk minder toeschouwers dan verwacht. Het was de enige film is waarin zij ooit speelde, maar zij heeft daar een hoge prijs voor moeten betalen. Zij werd haar hele verdere leven uitgekotst door de Hindoestaanse gemeenschap, haar eigen familie incluis Ze moest na een aantal mishandelingen, doodsbedreigingen en verkrachtingen door Hindoestanen vluchten uit haar thuisland Suriname. De afgelopen week is zij overleden op 67-jarige leeftijd. Ze heeft een ongelukkig leven gehad met drie huwelijken en twee kinderen, die zijzelf niet heeft kunnen opvoeden wegens emotionele instabiliteit.
Ik zie haar nog voor me op die boot, zelfverzekerd op het pedante af en heb gisteren ter vergelijking gekeken naar een interview dat met haar gehouden werd niet lang voor haar dood. Ik zag een aangeschoten vrouw onzinnige dingen uitkramen. De ontluistering van een persoon die op jonge leeftijd roem achterna ging…..
Tragisch. Ik denk dat er meerdere voorbeelden als het hare zijn van mensen die roem nastreven .
Dat wil niet zeggen dat ik meen dat roem altijd tragisch moet zijn en desastreus afloopt. Er zijn mensen die eenvoudigweg door goed te zijn in iets dat ze met plezier en overgave doen beroemd worden. Ze hebben de roem nooit gezocht maar gekregen, omdat zij iets bieden aan mensen dat in dank ontvangen wordt. Die mensen kunnen beroemd zijn, bovendien rijk en ook nog gelukkig. Roem is niet per definitie tragisch. Tragisch wordt het, denk ik, alleen als je roem nastreeft ter wille van het beroemd zijn.