Er zijn veel manieren om naar een schilderij te kijken

Kent de lezer Project Rembrand? Dat is een schilderwedstrijd voor amateurschilders. Het betreft een serie, waarin een selectie van 15 amateurschilders in elke aflevering les krijgen en tekeningen, etsen of schilderijen maken. Hun werkstukken worden daarna beoordeeld door een publieksjury van enkele mensen en uiteindelijk wordt een definitief oordeel gegeven door twee vakmensen. Telkens moet er één schilder, die volgens de twee vakmensen het minst goed gepresteerd heeft, weg. Uiteindelijk blijven er vier schilders over, die als afronding van al hun lessen, die op tv te zien waren, thuis hun ‘meesterwerk’ mogen maken. Daarover kunnen zij langer doen dan over de schilderijen tijdens de lessen, die te zien waren op tv. Het als beste beoordeelde thuis geschilderde werk zal tentoongesteld worden in het rijksmuseum in Amsterdam.

Ik wist niets van deze serie af, tot ik laatst toevallig in het einde van de laatste aflevering van het tweede seizoen terechtkwam. Ik zag toen nog net hoe er gekozen moest worden door de vakjury tussen de twee als beste beoordeelde schilderijen. Dat waren die van Alfredo en Wolf.

Schilderij van Alfredo
Schilderij van Wolf

Tot mijn verbazing won Wolf. Als ik nu terugkijk en de schilderijen opnieuw bekijk, is mijn verontwaardiging iets minder. Ik besef dat er veel manieren zijn om naar een schilderij te kijken. Dit project heette niet voor niets Project Rembrand. Het was de bedoeling dat de schilders tijdens de lessen leerden kijken en schilderen in de geest van Rembrand (de meester van licht en donker en het verhaal in een schilderij).

Ik vind het schilderij van Alfredo veel mooier en technisch bekwamer geschilderd, terwijl het daarbij zeker een verhaal vertelt. Daarentegen stoor ik me aan de foutief geschilderde ribben in het schilderij van Wolf en het schilderij heeft voor mij geen overtuigend verhaal, dat mij als kijker raakt. Maar er is wel gewerkt met licht en donker en een actueel thema als de corona zit erin. (n.b. Wolf kreeg corona tijdens de cursus en was daarbij ook nog aan het verhuizen, terwijl het schilderen moest doorgaan en dat heeft hij hier verbeeld). Alfredo toonde ons een hem bekende man, die veel heeft meegemaakt in zijn leven en zich daardoor is gaan verwaarlozen. Maar op zijn gezicht zie je de uitdrukking van een man die geestelijk niet te breken is. Hij wordt gezien door een hondje, maar niet door de voorbijgangers om hem heen. Ik vind het een prachtig beeld en zeker ook actueel. Ik zou deze hebben gekozen. Voor mij was dit het ‘meesterwerk’.

Uit nieuwsgierigheid ben ik daarna de voorgaande afleveringen van seizoen 2 terug gaan kijken op NLZiet. En nu kijk ik naar seizoen 1. Ik vind het een heel mooie serie. Goed gepresenteerd en met opbouwende lessen en kritiek. Plaatsvervangend leer ik veel van de aanwijzingen, die gegeven worden aan de schilders tijdens hun werk en ook leer ik van de kritiekpunten en de punten van waardering, die gegeven worden door de leraren en de twee juryleden. Ik kijk nu ook anders naar de schilderijen, die ik zelf maakte. Zie heel duidelijk de plus- en vooral minpunten.

Maar wat ben ik blij dat ik niet in de schoenen sta van deze dappere schilders. Het zal je maar gebeuren dat je daar staat bij je schilderij en dat dit voor de ogen van een heel publiek en voor nog meer tv-kijkers wordt beoordeeld en soms een beetje afgekraakt door twee belangrijke kunstcritici. En dan moed houden en de kritiek ter harte nemen om met goede moed van een volgend schilderij een beter product te maken. Sommigen zie je de moed verliezen en zich daarna gelukkig weer herpakken of niet. Anderen blijven opgewekt en schilderen vrolijk verder. Ik vind het keigoed van ze. Ben benieuwd wie er in het eerste seizoen gewonnen heeft en of ik het daar wel mee eens ben.