Spartaanse vakanties

Momentopname uit film over mijn jeugd

Volgens mij heb ik daar al eerder over verteld. Over de Spartaanse vakanties die wij kinderen meemaakten tijdens onze jeugd. Mijn broer en ik hadden niks te willen, onze wil stond altijd ´achter de deur met de bezem´, aldus mijn stiefvader. Ook de vakanties werden doorgebracht zoals hij dat wilde. Toegegeven, hij bracht ons elk jaar minstens een maand naar een voor ons nieuw land en steeds was dit in de ongerepte natuur. ´Wild kamperen´ kon toen nog. Of we verbleven in de ´middle of nowhere´ in een gehuurd houten huisje ergens ver van alle levende wezens op twee benen in Noorwegen. Mijn stiefvader wilde geen mensen zien tijdens zijn vakanties maar alleen de natuur. Dat betekende dat mijn broer en ik op elkaar waren aangewezen als we ons wilden vermaken. We bouwden vlotten van houten balken, dreven rond op de ijskoude fjorden en vingen af en toe een forel met een werphengel.

mijn broer Hans en ik (momentopname uit film )

Het was in zekere zin toch leuk, ook al was het soms hard. Bijvoorbeeld als wij in de ochtend gedwongen werden ons te wassen met ijskoud water uit een beek. We aten vrijwel elke dag rijst met een stuk gedroogde ham, terwijl ik toen nog een afkeer had van rijst. Mijn stiefvader voerde het Spartaanse nog wat verder op door soms dingen van ons te eisen die niet echt nodig waren. Hij wilde ons kennelijk niet laten opgroeien als watjes. Achteraf gezien denk ik van sommige gebeurtenissen: ´was dat nou echt nodig´. Een keer liet hij ons achter op een verlaten weg, omdat we in de auto vervelend waren geweest. Hij kwam na een tijd wel terug om ons op te halen, maar de schrik zat er dan wel genoeg in bij ons. Als kind van net 7 jaar moest ik aardappelen schillen en als dat niet vlot genoeg ging, werd me verteld dat ik onhandig was. Ik heb een groot deel van mijn leven gedacht dat ik twee linkerhanden had, terwijl dit juist niet zo is. Mijn broer werd uitgescholden voor ´zak van Laban´, als hij een haring scheef in de grond sloeg bij het opzetten van de tent. Mijn broer en ik waren permanent op onze hoede om niets fout te doen. Dus de vakanties waren interessant qua bezienswaardigheden, maar altijd hing er een zekere spanning. Het was alsof het meer een test was dan een ontspannen vermaak.

Toen ik ouder werd en al uit huis was, vertoonde ik ondanks de soms negatieve ervaringen tijdens onze vakanties als kind nog steeds een enorme reislust. Ik gaf eigenlijk om niets dat geld kostte. Al mijn spaargeld maakte ik op aan reizen. Ik was zozeer beïnvloed door het type vakanties in mijn jeugd dat er ook nu maar één soort vakantie bestond voor mij: low budget reizen met zo min mogelijk bagage en met zo min mogelijk planning. Dat heb ik jaren zo gedaan in mijn studententijd. Liftend doorkruiste ik Europa (maar wel richting het zuiden en zeker niet richting Scandinavië). Ik deed dat met vriendjes en die moesten het allemaal ontgelden en afzien met mij. Ik vraag me weleens af welke herinneringen die vriendjes hebben bewaard aan deze vakanties. Ook ging ik een keer met drie medestudentes (meiden) met de trein naar Zuid Frankrijk, waar we gingen wandelen met een rugzak. We kampeerden in het wild en kookten een simpel eenpansgerecht van gemengde groenten en wat vlees of vis, bereid in wijn. Ook voor die meiden was ik keihard. Ik werd voor hen als het ware mijn stiefvader. Na die vakantie ben ik nog één keer naar Hilversum geweest (want daar kwamen ze vandaan) om de vakantiefoto´s te bekijken en te delen. Daarna heb ik nooit meer van ze gehoord. De vriendschap was voorbij. Ik moet een verschrikkelijke tiran zijn geweest tijdens die vakantie.

Hoe kom ik ineens aan deze herinneringen? Wel, door het volgende artikel dat ik las in het AD. Om de één of andere reden raakt dit drama van deze twee jonge mensen mij enorm. Zij waren verloofd en woonden al een tijd samen bij één van de ouders. Ze hadden een Ford Transit ingericht als camper en wilden daarmee een paar maanden door de ongerepte natuur van Amerika reizen. Ze deelden beelden van hun trip via instagram, waar ze veel volgers hadden. Als je een stukje film bekijkt zie je dansende en kussende jonge mensen in de natuur. Het lijkt allemaal zo vrolijk en ontspannen. (hoe bedrieglijk is internet). Maar ze hadden het niet zo fijn en er was op een zeker moment ruzie. En dat is geëindigd in een catastrofe. Het doet me pijn om dat te lezen en te zien.

Maar als ervaringsdeskundige weet ik dat dit kan gebeuren.

Reizen kan op diverse manieren. Op een luxe manier en door alles te plannen. Dan kan er niet zoveel mis gaan. Behalve dat je ineens uit je normale ritme van de dag bent en dat je plotseling op een andere manier dan je gewend bent op elkaar bent aangewezen. Dat kan al voor stress en onbegrip zorgen. Maar nog zwaarder is het wanneer je ver van de bewoonde wereld op elkaar bent aangewezen en bovendien dingen niet altijd gaan volgens planning en er soms dingen tegenzitten en je moet afzien. Dan leer je elkaar op een heel andere manier kennen dan in het leven van alledag met alle afleiding en gewoontedingetjes. Je wordt als het ware uit je comfortzone geslingerd.

Dat is niet gemakkelijk. Maar vaak kijk je op zulke vakanties (als ze eenmaal achter de rug zijn) met weemoed terug. Omdat je ervan geleerd heb en er sterker en flexibeler van bent geworden. Dat was wat mij vroeger aantrok in reizen. Ik wilde leren! Over mezelf en anderen. En dat heb ik gedaan. Voor deze twee jonge mensen is het helaas desastreus afgelopen. En plaatsvervangend trek ik me dat enorm aan.